Igl è enconuschent che la glieud vegn adina pli veglia. Quai ha per consequenza che adina dapli persunas bandunan il process da lavur ed entran en la fasa da pensiun. Pli blera glieud veglia munta era pli blera tgira e pli blers custs da sanadad. Las vischnancas ed il chantun metta quai avant grondas sfidas.
Restar saun uschè ditg sco pussaivel
En ina saira d’infurmaziun ha la Surselva Lab – in post extern da la scol’auta professiunala dal Chantun Grischun – infurmà sur da las sfidas ch’in tal midament da demografia porta a la societad. Per dar dumogn a la situaziun saja tenor la collavuratura dal post spezialisà per il provediment dal Chantun Grischun Valeria Ciocco necessari, che la populaziun restia sauna uschè ditg sco pussaivel.
Blers custs da sanadad sa resultan els davos onns da la vita e perquai èsi essenzial ch’ins sa viver uschè ditg sco pussaivel ed autonom a chasa
Per cuntanscher quella finamira èn cunzunt las vischnancas dumandadas en l'avegnir. Ellas stuessan tenor Valeria Ciocco procurar per las purschidas che procuran che seniors e senioras san restar els vitgs. Perquai dovri dentant persunas che sa fatschentan professiunalmain cun la tematica e cunzunt era daners.
Sco emprim dovri in signal politic che quai è in tema impurtant cun grondas sfidas. Alura dovri il mussament ch’ins prend a mauns il tema e per quai dovri resursas. I dovra schliaziuns durablas ed a lunga vista
Participaziun è il pled clav
En in studi che la scol’auta professiunala dal Chantun Grischun ha fatg sur l’entira svizra vegn quel a la conclusiun che seniors e senioras restan era suenter l’entrada en la vegliadetgna da pensiun fitg activs. Uschia participeschan prest 75% dals pensiunads en ina furma u l’autra cun in engaschi a la societad.
Nus vain constatà ch’ils blers seniors participeschan en il sectur da sport, cun vegnir pli vegls mida quai alura sin la sparta da la cultura. Pli pauc tschertgads en engaschaments politics ed insumma betg tschertgads en mandats politics.
Sco il manader dal studi, Dario Wellinger, ha declerà, restan las persunas che s’engaschan era en la vegliadetgna en la societad pli lung saunas. Perquai saja era necessari che la pussaivladad da far quai è dada.
La populaziun en Surselva vegn adina pli veglia.
Tenor las cifras da l'Uffizi per il svilup dal territori Grischun è la populaziun da la Surselva en media pli veglia en cumparegliaziun cun quella dal Grischun. Fertant ch’il Grischun ha ina cumpart da 23% da la populaziun ch’è sur 65 onns veglia è la cumpart en Surselva tar 27%. Quella cumpart crescha tenor prognosa da l'Uffizi enfin l'onn 2050 sin 38%.
