«Clom», uschia sa numna il successur dal cudesch da chant catolic «Alleluja» e dal cudesch da chant refurmà «Chanzuns choralas» per la Sur- e Sutselva. L’ovra vegn edida dal Decanat Sursilvan e da la Fundaziun Anton Cadonau per il rumantsch en baselgia. Il cudesch cumpara l'onn 2022 cun circa 10’000 exemplars.
600 chanzuns
Il cudesch da chant ecumenic Clom cuntegn circa 600 chanzuns differentas en text e melodia. I dat chanzuns en ina, duas u era quatter vuschs (ils chorals). Tut saja vegnì guardà atras ord optica teologica, dian ils dus manaders dal project, ils teologs Andri Casanova e ser Jan-Andrea Bernhard. Perquai hajan era las atgnadads confessiunalas (per exempel chorals u chanzuns marianas) plaz en il cudesch.
In motiv central d’edir in cudesch communabel è che las confessiuns sajan s’avischinadas ils ultims decennis, per exempel cun la Bibla ecumenica, di Andri Casanova. Era per ils refurmadas saja quai in grond avantatg da pudair edir quest cudesch cun la vart catolica, di Jan-Andrea Bernhard. Uschia na possian els betg mo spargnar daners, mabain era rinforzar il chant ecclesiastic.
Quai è uss propi in schanza unica ch’ins ha in cudesch cun novas chanzuns e nossas zunt charezzadas veglias.
Dunnas han elegì num «Clom»
Da quai da 25 persunas lavuran vid il project. I sa tracta da selecziunar, evaluar text e melodia, cumplettar cun ina intunaziun, controllar musica e linguatg, stampa etc. I vegn era edì in cudesch per l’orgla. Il num Clom han sis dunnas elegì. Quest num ha ina muntada profunda che resorta surtut da texts en la Bibla.
Emprims cudeschs da chant gia il 17avel tschientaner
Da vart refurmada è quai «Ilg ver sulaz da pievel giuvan» da ser Steffan Gabriel (1611) che cuntegn chanzuns respectiv psalms en sursilvan. Il 1683 cumparan «Ils psalms da David mess giu en vers rumonsch da la Ligia Grischa», da ser Johannes Grass. Durant il temps dal pietissem cumparan novs cudeschs da chant, per exempel il 1784 «Novas chazuns spiritualas» da ser Mattli Conrad. 1886 suonda in cudesch cun bleras chanzuns novas per baselgia, scola, famiglia e societad da ser Gion-Martin Darms. Sin basa da quel han ser Peter Paul Cadonau e Tumasch Dolf inizià «Las Chanzuns choralas».
Da vart catolica è l’emprim cudesch cun chanzuns cumparì 1674, in’ovra da sur Balzer Alig. Success ha dentant gì in’auter cudesch: «La Consolaziun da l’olma devoziusa», arranschà da pader Carli Decurtins. Quel ha gì 12 ediziuns. Concurrenza è naschida 1917 cun la «Cecilia». Sur Wendelin Caminda ha alura reunì quests dus cudeschs al «Alleluja» dal 1982.