Bleras persunas catolicas pon avair fatg egls cura ch’ellas ed els han prendì or da la chascha da brevs las cuvertas cun il material per las votaziuns chantunalas e naziunalas. Ils 22 da settember 2024 pon ellas ed els era anc votar davart la nova constituziun da la baselgia catolica. Quai hai dà la davosa giada il 1959. Silvia Casutt, vicepresidenta da la cumissiun administrativa da la baselgia catolica dal chantun Grischun, declera che quai po vegnir nunspetgadamain per intgins, dentant tut quellas e quels ch'han persequità l'andament da la baselgia catolica chantunala sappian che la baselgia saja gia dapi onns vidlonder da reveder la constituziun.
Il parlament ha ussa num Corpus catholicum e blers na san betg tge che quai vul dir, en il futur vegn quai lura ad avair num simplamain il parlament da la baselgia catolica.
Cumenzà haja il process gia l’october 2020, alura haja il parlament da la baselgia chantunala decis da reveder totalmain la constituziun da la baselgia catolica chantunala. La nova constituziun saja lura vegnida elavurada da 18 persunas da differentas gruppas socialas, regiuns e schlattainas en stretg barat cun l’uvestg Joseph Maria Bonnemain. L’october 2023 saja quai sboz lura vegnir approvà da tut las instanzas e gruppaziuns da la baselgia catolica dal chantun – e quai bunamain unanimamain.
Tge è da savair?
La constituziun actuala è ida en vigur il 1959. Il 1983 ed era l'entschatta dals onns 90 èn in per artitgels gia vegnids surlavurads. Ina revisiun totala succeda dentant pir ussa – 65 onns pli tard. La finamira da questa revisiun totala è en emprima lingia da modernisar la constituziun e d'adattar ella al temp dad oz. Vinavant na pertutgia questa revisiun betg las singulas persunas, questa revisiun haja la finamira da dar en emprima lingia dapli autonomia e spazi d'agir a las plaivs, di Silvia Casutt-Derungs. Sche la votaziun vegn approvada, lura saja en in segund pass l'incumbensa da las plaivs da far las leschas sin basa da questa nova constituziun. Per quai han lezzas temp enfin il 2027.
Process da votaziun
Dretg da votar en chaussas ecclesiasticas han persunas catolicas cun pass svizzer che han il domicil en il chantun Grischun. Plinavant ston questas persunas avair cuntanschì il di da las elecziuns il 18avel onn da vegliadetgna. Ils documents da votaziun (attest da vuschar, cedel da vuschar, explicaziuns da votaziun) vegnan tramess da la plaiv a las persunas cun quai dretg da vuschar.
Nus avain vairamain da far in cumpliment a las plaivs ch’ellas han surpiglià questa lavur.
Il process davos las culissas da la votaziun saja relativ cumplex, sco Silvia Casutt-Derungs declera. Els sajan numnadamain independents da la politica. Vul dir che las plaivs hajan stuì organisar sezzas il process davos las culissas. Tuttina saja la cumissiun administrativa persvadida che quai vegnia a funcziunar bain. Cuntravuschs ed opposiziun n'èn per il mument betg enconuschentas ad ella.