Siglir tar il cuntegn

Raischens Parasits mulestus ed inutils

Ina piztgada da zecca po chaschunar tar l'uman malsognas sco borreliosa ubain FSME, in'inflammaziun dal tscharvè. Ils ultims onns èn ils cas da FSME en Svizra creschids. Grazia a la midada dal clima vegnan las circumstanzas da viver per zeccas adina meglras. Niz n'han ils parasits nagin.

Zeccas hai adina dà e vegni er adina a dar, quai concluda Werner Tischhauser, l'expert da zeccas e vicepresident da la Liga da zeccas Svizra. Tenor las pli novas perscrutaziuns hajan las zeccas lur origin avant 270 milliuns onns, cura ch'il supercontinent «Pangea» existiva anc sin noss planet.

Gia ils dinosaurs èn vegnids piztgads da zeccas. Quai demussan fossils da zeccas en ambra.
Autur: Werner Tischhauser expert da zeccas

Zeccas datti dapertut – en tut las zonas da clima. Uschia chattan ins ellas per exempel en l'arctica, en l'antarctica ed er en zonas da desert. Actualmain dettia prest mo facturs positivs quai che pertutga las cundiziuns da viver per las zeccas. Grazia a la midada dal clima vegn la stagiun chauda pli lunga, nutriment datti en abundanza ed il spazi da viver vegn adina pli grond. Zeccas consistan d'in cuirass da chitin. Quel saja grev digeribel, di Werner Tischhauser. Perquai n'hajan ellas praticamain nagins inimis.

Pertge duess in animal mangiar ina zecca ch'ha quasi naginas substanzas nutritivas e stat la fin finala simplamain grev en il magun? Quai n'è betg interessant sco nutriment per animals.
Autur: Werner Tischhauser expert da zeccas

Il sulet niz da las zeccas ch'il expert enconuscha, saja la simbiosa tranter il rinoceros ed l’utschè che piclia als rinoceros las zeccas plain saun or da las ureglias sco nutriment. Zeccas sajan aut spezialisadas, perquai hajan ellas uschè grond success. Schegea che l'uman haja la tendenza da vulair chattar insatge bun en tut, n'hajan las zeccas nagina gronda funcziun en il sistem ecologic.

Zeccas èn simplamain mulestusas, ellas n'han nagina funcziun en il sistem ecologic. Sch'i na dess naginas zeccas pli, n'avess quai probabel naginas consequenzas.
Autur: Werner Tischhauser expert da zeccas

Zeccas en il Grischun

FSME tutga tar las malsognas che pon vegnir derasadas da zeccas. Tals cas ston ins annunziar tar il chantun. Tenor la media chantunala – Marina Jamnicki – saja quest onn vegnì annunzià l'emprim cas da FSME la fin da mars. Quai saja cumparegliabel cun ils onns passads. Cunquai ch'il Grischun è in chantun cun paucs abitants saja grev da far statistica. Marina Jamnicki po dentant dir, ch'il dumber da cas da FSME s'augmentia, quai en il Grischun ed er en Svizra. Tenor las cifras dal BAG hai avant diesch onns anc dà 113 cas da FSME annunziads – l'onn passà eran quai gia dapli che dubel uschè blers.

Virola cunter il virus FSME

Cunter il virus FSME pon ins laschar virolar. La virola è recumandada a mintgin e mintgina en Svizra – cun excepziun dal Tessin, perquai ch'i n'haja là anc dà nagins cas da la malsogna. Quai saja bain enconuschent, di Marina Jamnicki. Ma blera glieud na sa sentia betg pertutgada. La fin finala bastia in zic spazi verd – sco per exempel in iert – per esser en privel da vegnir piztgà d'ina zecca. Quai stoppia dentant anc vegnir pli conscient a la glieud.

Jau crai che la glieud na sa senta betg pertutgada. La fin finala po mintgin e mintgina che passenta temp en il liber vegnir piztgà d'ina zecca.
Autur: Marina Jamnicki media chantunala dal Grischun

Cun mesiras da prevenziun simplas possia mintgin reducir la ristga d'ina piztgada e cunquai er la ristga d’ina infecziun: Trair en mongias e chautschas lungas, metter las soccas sur las chautschas, duvrar spray da zeccas e sa laschar virolar cunter FSME.

RTR actualitad 08:00

Artitgels legids il pli savens