Dal Cussegl grond hai dà il glindesdi bler laud, co la regenza grischuna ha manischà durant la crisa da corona. I ha dentant era dà critica, per exempel da las valladas dal sid ch’avessan giavischà in tractament spezial perquai ch’ellas èn uschè datiers dal Tessin e da l’Italia.
Suenter ina discussiun generala nua che las fracziuns han mess sin maisa lur posiziuns – ha il parlament approvà tut las mesiras durant la crisa da corona che la regenza aveva decis en atgna reschia. Opposiziun n'hai dà nagina. Qua ina survista da las ordinaziuns:
Questas ordinaziuns ha il Cussegl grond approvà:
- Sustegn finanzial per ospitals
Il Cussegl grond ha dà ses consentiment al pachet da sustegn per ils ospitals en Grischun. Cunquai ch’ils ospitals han stuì desister durant in temp da far tractaments e terapias betg urgentas, han els gì perditas massivas e problems da liquiditad. La regenza aveva decis da surpigliar 90% da questas perditas. Quants daners ch'ils ospitals dovran la finala propi per dumagnar la crisa sa mussia pir il 2021, quai ha declerà il minister da sanadad Peter Peyer. Il chantun paja mintga dus mais tschertas transchas da contribuziuns. Il matg sajan quai stads bun 19 milliuns francs per curclar las entradas che mancan als ospitals.
- In milliun francs per canortas
Deputadas e deputads han approvà unanimamain l'ordinaziun da sustegnair purschidas per la tgira d’uffants cun totalmain in milliun francs. Las radund 40 canortas en il Grischun han numnadamain gì avert durant la crisa per famiglias – nua che la tgira d’uffants n’è betg stada pussaivla en il rom privat. Malgrà pli paucs uffants, han las canortas gì da pajar vinavant lur custs fixs.
- 10 milliuns per cas gravants economics
Unanimamain ha il Cussegl grond approvà l'ordinaziun per cas gravants economis. Per mitigiar las consequenzas aveva il chantun creà in fond da 10 milliuns francs. Las contribuziuns a fond perdu duain vegnir da bun ad interpresas pitschnas ed èn liadas vid pliras cundiziuns.
- Vischnancas pon votar a l'urna
Che la regenza ha lubì a las vischnancas da votar a l'urna durant la crisa, saja stà giustifitgà. Quai ha decis il Cussegl grond cun 95 cunter 18 vuschs. Damai che radunanzas cun blera glieud èn stadas scumandadas durant il lockdown, ha la regenza pussibilità votaziuns a l'urna per fatschentas u elecziuns urgentas – era per vischnancas che han normalmain radunanzas communalas. Plinavant han parlaments communals dastgà s'inscuntrar senza public – han dentant pudì emetter lur debattas via medias electronicas sch'els han vulì.
Critica hai dà dals socialdemocrats: Sclauder il public da debattas politicas saja in problem per la democrazia. I fiss stà meglier d'obligar ils parlaments communals da transmetter las sesidas a moda digitala.
- Regenza ha cumpetenza da decider
Unanimamain ha il Cussegl grond approvà l'ordinaziun che dat a la regenza la cumpetenza – da decider per situaziuns extraordinarias. Quai per garantir che la regenza è abla da decider.
I vala la regla che commembers da la regenza pon era far part via conferenza da video a sesidas sch'els èn malsauns u en quarantina. Plinavant vala che sche trais u dapli commembers da la regenza mancan, ch'il gremi vegn cumplettà cun il president dal Cussegl grond, vicepresident e tut tenor basegn cun anteriurs presidents anc activs en il Cussegl grond.
- Garanzias solidaricas: duvrà 3,7 da 80 milliuns francs
Il Cussegl grond ha er acceptà ils 80 milliuns francs en furma da garanzias solidaricas. Dals 80 milliuns francs sajan dentant be 3,7 milliuns francs vegnids duvrads, quai ha ditg il president da la cumissiun per economia Reto Löpfe che ha prediscutà l’ordinaziun. En tut sajan 23 dumondas per credits vegnidas inoltradas, 12 èn vegnidas concedidas, 9 refusadas e 2 sajan anc en lavur. Quels credits èn subsidiars als credits da la Confederaziun. Reto Löpfe è da l'avis ch'i haja dà ina pli pitschna dumonda da credits supplementars, perquai che la crisa saja sa calmada pli spert che pensà.
Plinavant ha il chantun desistì d'incassar tschains da retard e taxas d'admoniziun enfin la fin da quest onn. Dumondas da persunas ubain firmas da pajar pli tard tscherts quints tracta l'administraziun chantunala cun culanza. Plinavant paja il chantun uschè svelt sco pussaivel ses quints a furniturs per gidar a garantir lur liquiditad.