Ils 13 toms dal Dicziunari Rumantsch Grischun han 4 dunnas en China digitalisà durant 19 mais. Ellas han scrit giu passa 10'000 paginas cun radund 15'000 artitgels. Cun la digitalisaziun saja il DRG accessibel a tuts e tuttas, di il chauredactur Carli Tomaschett.
Tschertga pli simpla
Online na ston ins betg tschertgar cun il pled vallader, ins po era inditgar in auter idiom rumantsch u schizunt tudestg. Ed il computer tschertga lura gist en tut ils artitgels e fa novas colliaziuns.
Jau lavur dapi varga 30 onns en il DRG, uschè svelt sco ins chatta uss artitgels fiss era jau cun mia experientscha betg stà. Quai è fenomenal.
Ursin Lutz, redactur dal DRG e manader dal project DRG-online spera che blers perdian la retegnientscha da lavurar cun il DRG, ussa ch’el saja sin tut ils apparats pussaivels. El sez saja mintga di surprais da tut ils stgazis ch’el chattia cun agid dal computer.
Ed ils abunents?
Il mument datti 510 abunents dal DRG. Carli Tomaschet na less betg far quitads per il futur, sch’els perdan forsa abunents. Il temp modern e la politica pretendia che tut vegnia fatg accessibel, tge ch’il futur portia sa mussia anc. Ed in avantatg datti tuttina sch’ins cumpra vinavant ils toms. Ils artitgels sa tschentan pir suenter in onn en l’internet, tgi che cumpra il cudesch ha ina versiun pli actuala.
Co tut ha cumenzà
1904 ha Florian Melcher cumenzà sia lavur sco emprim redactur dal DRG. Il chantun grischun è sa participà cun ina contribuziun annuala da 1500 francs, la Confederaziun cun 2500 francs. Oz chatt'ins radund 2 milliuns documents en passa 1000 stgatlas grondas sco stgatlas da chalzers. Actualmain lavuran 10 persunas per il DRG. L’emprim tom è cumparì l’onn 1939, ed enfin oz datti 13 toms, dad «A» enfin «Michael».
L’idea per in idioticon rumantsch han la Societad Retorumantscha ed il indogermanist Robert de Planta gì. De Planta ha rimnà sco emprim pleds e locuziuns, era cun in questiunari cun passa 10’000 dumondas ch’el ha tramess en las regiuns.
L’intenziun dal DRG è da preservar la lingua rumantscha periclitada, dentant era da promover la confidenza da mintga Rumantscha e Rumantsch. L’idioticon rumantsch gida era sco basa per dicziunaris e grammaticas regiunalas, e per novs pleds rumantschs. Duvrads vegn il DRG surtut da scienziads da differentas spartas: romanists, dialectologs, istorichers e da tut quels che s’interesseschan per la linga rumantscha.
RR actualitad 11:00+