A la vischnanca da Schmitten – che sa chatta tranter la Val d'Alvra e la regiun da Tavau – stat l'aua fin il culiez. Per pudair far las investiziuns necessarias manchian mintg'onn 250'000 francs.
La mancanza da finanzas fa fitg gronds quitads a nus.
Il president communal, Marc Fürsinger, ha a chaschun da la saira d'infurmaziun explitgà, che las reservas da l'agen chapital èn duvradas il pli tard en dus onns: «La vischnanca dat ora dapi intgins onns dapli raps che quai ch'i vegn en.» Uschia saja il spazi d'agir finanzialmain per la vischnanca fitg limità.
Era sche nus auzain il pe da taglia sin 130% na fiss quai betg ina schliaziun. I dovra pliras mesiras.
Era l'augment dal pe da taglia na possia betg spendrar la vischnanca or da la situaziun finanziala precara, declera Marc Fürsinger, il president communal da Schmitten. I duvrass tuttina anc pliras ulteriuras mesiras sco per exempel l'augment da la taglia sin immobiglias u l'augment dal pretsch d'electricitad. I para pia be da restar l'opziun da fusiunar.
Tavau fiss avert, tschels cumins èn sceptics
En dumonda per ina fusiun vegnissan las vischnancas vischinantas Tavau, Albula/Alvra u Bravuogn/Filisur. Il chantun sustegness tut las trais opziuns finanzialmain, preferiss dentant ina fusiun en direcziun Albula/Alvra u Bravuogn/Filisur. Actualmain para Schmitten sez dentant da preferir ina fusiun cun Tavau, ina raschun principala saja la scola.
Ma era la lingua numna la vischnanca da Schmitten sco argument per ina fusiun cun Tavau: omaduas vischnancas discurran tudestg. Tuttina duai in questiunari, ch'è vegnì repartì a la populaziun da Schmitten, dar scleriment davart la spusa preferida dals indigens.
Ozendi è Schmitten ina part da la regiun economica Tavau/Claustra.
La vischnanca da Tavau è fin ussa sa mussada il pli avert envers la fusiun: «Schmitten è ozendi ina part da la regiun economica Tavau/Claustra», scriva l'executiva da Tavau. Perquai che las structuras politicas funcziunian il meglier, sch'ins saja part da la medema realitad economica, possian els s'imaginar ina fusiun.
La suprastanza da Tavau è averta da discutar ina fusiun pussaivla cun la suprastanza da Schmitten.
Tar las vischnancas Albula/Alvra e Bravuogn/Filisur na para l'euforia per ina fusiun fertant betg d'esser uschè gronda. Tenor Luzi Schutz, il president communal da Bravogn/Filisur, sajan ins bain pront da manar discurs davart ina fusiun, dentant be sut tschertas cundiziuns. Per l'ina steppian ins l'emprim anc prender ina giada sut la marella pli en detagl la situaziun finanziala da Schmitten. «La fusiun na dastga betg agravar la situaziun finanziala da nossa vischnanca», declera Luzi Schutz. Per l'autra stuess Schmitten surpigliar las leschas che valan dapi dacurt a Bravuogn/Filisur.
Albula/Alvra fiss avert. Sin basa da la collavuraziun dals ultims 10 fin 11 onns na supponin però betg, che nus essan la spusa preferida per la fusiun.
Daniel Albertin, il president communal d'Albula/Alvra, ha fertant fatg attent ch'ins haja gia manà discussiuns davart ina fusiun cun Schmitten, cura che la vischnanca fusiunada Albula/Alvra è naschida. Da lez temp n'haja Schmitten dentant mussà nagin interess. Cun tgi che Schmitten fusiunescha vegn la finala er a depender da l'offerta finanziala ch'il chantun fa a la vischnanca che surpiglia la spusa senza daners.
Dapli taglia e fusiun
Per esser ina spusa attractiva en ina fusiun communala cun las vischnancas da Tavau, Albula/Alvra u Bravuogn/Filisur duess Schmitten per exempel generar dapli entradas cun auzar il pe da taglia. Cun in questiunari vegn la populaziun ussa dumandada consultativ, cun tge vischnanca ch'ins preferiss da fusiunar. Emprims contacts èn fatgs cun tut ils trais vischins.
Tavau en l'avantatg
Dapi in onn fa Schmitten part al consorzi da scola Tavau. La dretgira administrativa aveva decidì l'avrigl 2022 cunter la regenza grischuna, che vuleva che Schmitten resta cun la scola en la Val d'Alvra. La suveranitad communala è vegnida valitada pli auta e quai pudess esser il avraporta per ina fusiun cun Tavau.
Ina fusiun da Schmitten e Tavau po esser ina soluziun. Il chantun vegn a porscher maun.
Ma er cun las duas autras vischnancas vulessan ins restar en contact per avair tut las opziuns, hai gì num a la saira d’infurmaziun. Ch'il chantun pudess porscher maun per ina fusiun cun Tavau, ha era confermà il vicemanader da l'Uffizi da vischnancas chantunal Simon Theus. «Nus vegnin en mintga cas a porscher maun ed accumpagnar ina tala fusiun». La scola saja in ferm argument per ir a Tavau. Il medem mument saja dentant er da mantegnair in bun contact cun las autras vischnancas, ha Theus punctuà pliras giadas.