Siglir tar il cuntegn

Punt pendenta Aclas d'Alvagnì La punt sto vegnir prolungada

La punt pendenta tar las Aclas d’Alvagni è serrada durant questa stad. La punt ch'è sis onns veglia è perfin vegnida demontada e sto ussa vegnir remplazzada quasi cumplettamain. La raschun: il pilaster da la vart da vest è vegnì schlavà or dal flum. Ussa vegn el spustà per otg meters, uschia che la punt vegn pli lunga.

Cun ina messa sin las aclas sur Alvagni aveva il plevon Kurt Susak inaugurà e benedì il zercladur 2019, damai avant tschintg onns, la punt pendenta sur il vallun da l’Alp digl Guert. La nova punt per viandantas e bikers – cun ina lunghezza da 52,8 meters ed ina autezza maximala da 17 meters – era bain gia fittada in onn avant, l'onn 2018. Ma l'act uffizial è pir stà l’entschatta zercladur 2019. E las emprimas trais persunas ch'èn idas (uffizialmain) quest di da festa sur la nova punt pendenta eran stadas il plevon e ses dus ministrants, sco che las gasettas rumantschas avevan rapportà. 

La punt è serrada e demontada

Ma tut las ceremonias e benedicziuns n’han betg propi gidà durant ina malaura da questa primavaira. Quest di ha furià l'aual uschè ferm en il vallun che l’aua gronda ha schlavà or la scarpa vers vest e mangià or il terratsch sut il fundament dal pilaster che tenda las sugas. L'entir pilaster è mo restà al lieu perquai che la platta da betun era anc francada cun palafittas da 6 meters lunghezza en la terra.

Pervia da questa devastaziun ha uss la vischnanca d'Albula/Alvra – ch'aveva laschà construir la punt – stuì trair il frain. Ella avertescha actualmain sin sia pagina d’internet che la punt saja serrada e ch'ella stoppia vegnir sanada. L'avertiment public mussa sin la fotografia ch'il piogn da lain e las sugas èn gia demontadas. Sulet ils dus pilasters d’atschal stattan anc da mintga vart.

Plitost pensà vi da la lavina

Ina da las persunas ch'ha examinà sco emprima la situaziun al lieu è sa chapescha David Baselgia. Cun sia interpresa Crestageo ha el gia realisà numerusas punts tranter Usbekistan, Germania e Bregaglia. Ed el ha era construì la punt pendenta da las Aclas d’Alvagni.

Ch'il pilaster da vart da vest è vegnì schlavà or, saja propi d’attribuir a l'aua gronda da questa primavaira, damai ad in eveniment singular e betg ad in process cuntinuà, nua che l’aua avess mangià or pass a pass la spunda. David Baselgia declera: «Gia tar la construcziun da questa punt – sco era tar autras punts pendentas – savevan nus che las forzas da la natira pudessan periclitar quella. Ma nus avain pensà en quest cas plitost vi d’ina lavina fraida durant l'enviern, in’aua gronda n’avevan nus betg propi sin il radar.»

L'expert da punts pendentas renda er attent che talas punts sajan bain soluziuns adequatas gist per traversadas da chavorgias e punts. «Ma ellas vegnan realisadas cun custs relativamain modests da forsa 100'000 – 200'000 francs. Sch’ins giavischa ina soluziun pli franca e stabla, lura èsi sveltamain da pigliar enta maun var 2 milliuns francs», declera David Baselgia.

Spustar il pilaster

Suenter emprimas inspecziuns al lieu ha la vischnanca d'Albula/Alvra decidì svelt questa primavaira da demontar la punt pendenta da las Aclas d’Alvagni. David Baselgia: «Quai ha stuì capitar aifer detg curt temp, uschè ditg che la punt steva anc – nus vulevan numnadamain metter da la vart singula tocca per reconstruir la punt. Atgnamain è tut il material anc intact, perfin il pilaster ch'è vegnì schlavà ora.»

Svelt è er stada sin maisa la soluziun per «salvar» la punt, numnadamain da spustar enavos il pilaster donnegià per passa otg meters. Quell’emprima idea ha la vischnanca Albula/Alvra perfin suttamess ad in’examinaziun geologica externa, da la quala la FMR ha survegnì invista. L’expertisa vegn a la conclusiun ch'i na dettia naginas resalvas geologicas per spustar il pilaster al nov lieu – ch'il lieu tschernì sa lascha responsar. Schebain che l’expertisa renda er attent ch’i restia adina in pitschen risico ch’i pudess puspè dar in eveniment cun aua gronda sco questa primavaira. 

La medema punt – e tuttina ina nova

L’expertisa geologica ha damai dà il stumpel per cuntinuar cun las lavurs da sanaziun. David Baselgia: «L’idea è da far atgnamain la medema punt, al medem lieu e cun tut il material ch'è reutilisabel – la punt vegn simplamain in zic pli lunga.»

I na sa lascha era betg reutilisar tut il material da la «anteriura» punt: I dovra per exempel novas sugas orizontalas (lungas) che portan la punt ed i dovra era novas sugas (curtas) verticalas che tegnan il piogn. Per la paja pon vegnir duvradas las aissas dal piogn ed ils dus pilasters. Il pilaster a l’ost resta perfin stataivel al medem lieu.

Vegn damai sanada l’anteriura punt u datti quasi ina nova? – David Baselgia respunda envers la FMR: «Igl è cler, da reconstruir la punt uschia ch'i dat atgnamain dapli lavur che da bajegiar ina nova punt. Nus stuain numnadamain demontar tut, refar tut la geometria da la punt, pigliar or e spustar in pilaster ed alura empustar da nov bler material da sugas e montar tut da nov. Uschia che nus essan tar ils custs da lavur e material pli u main tar in import dad ina nova punt.»

Ina stad senza punt

Tenor infurmaziun da la vischnanca Albula/Alvra ha la suprastanza gia deliberà in credit correspundent en l’autezza da 155'000 francs. La suprastanza communala ha alura surdà a l’entschatta da fanadur las lavurs da sanaziun – puspè a l’interpresa Crestageo.

Ed era sche la vischnanca Albula/Alvra vuless bainprest in’avertura da la punt, ch'è ina da las attracziuns da la senda «Albulatour», fraina David Baselgia in pau quellas aspectativas: «Sch’il material vegn empustà bainprest, alura arriva quel en quatter emnas. Ed alura cuzza la montascha franc passa quatter emnas. Uschia ch'i vegn probabel settember, fin che la punt stat puspè.»

Uschia ch'igl è evident: Tar la «Albulatour» ch'è era restrenschida pervia da la bova da Brinzauls, datti questa stad anc in auter punct neuralgic: la punt pendenta sur il vallun da l’Alp digl Guert. Tenor infurmaziuns dad ina persuna indigena sa lascha quel bain traversar anc – però plitost malamain e sin agen risico.

Artitgels legids il pli savens