Siglir tar il cuntegn
audio
Foodwaste: Il chantun fa in project per sensibilisar
Or da Actualitad dals 18.04.2023. Maletg: Keystone
laschar ir. Durada: 4 minutas 8 Secundas.

«Food Save Grischun» Salvar empè da sfarlattar vivondas en la gastronomia grischuna

Tenor l’Uffizi federal d’ambient vegn circa in dieschavel da tut las victualias en la gastronomia sguazzadas. Uss duess vegnir fatg frunt a quai.

Cun agid dal project «Food Save Grischun» vuless il chantun Grischun far frunt al sfarlattim da nutriment en la branscha da gastronomia. Il project duess er gidar a la finamira dal chantun da daventar neutral al clima enfin l'onn 2050.

Tenor l’Uffizi federal d’ambient chaschuna mintga persuna en Svizra en media circa 330 kilos sfarlattim da nutriment ad onn, che fiss evitabel. Circa in dieschavel da tut las victualias vegnan dismessas en la gastronomia. Sche mangiativas vegnan sfarlattadas, vegnan er sfarlattadas resursas sco aua ed i dat emissiuns da CO2 senza basegns. Per exempel tras il transport.

Il chantun Grischun sustegna finanzialmain il project «Food Save Grischun» e vuless uschia far frunt al sfarlattim da nutriment.
Autur: Stefan Covanti Uffizi per la natira e l'ambient
Food Save Graubünden Food Waste Lebensmittelverschwendung Gastronomie United Against Waste
Legenda: Stefan Covanti coordinescha il project «Food Save Grischun» per l’Uffizi per la natira e l'ambient. RTR

Plinavant duess il project gidar a la finamira dal chantun da daventar enfin l’onn 2050 neutral al clima. Realisà vegn il project da la rait encunter sfarlattim da mangiativas en la branscha da nutriment cun il num «United Against Waste» (rumantsch: «Ensemen encunter sfarlattim»). Quella rait ha gia experientscha cun tals projects en auters chantuns ed ils resuns sajan stads positivs, raquinta Alexander Pabst ch’è responsabel per il Grischun tar «United Against Waste».

La rolla da «United Against Waste» saja quella d’in partenari extern, che gida cun tips e trics da cuntanscher la finamira da reducir sfarlattim da nutriment.

L’analisa da la situaziun actuala cun agid d’ina mesiraziun, è mintgamai l’emprim pass che vegn fatg. Concret vuless quai dir che tut il mangiar che sa tschentass sin il cumpost u en il rument vegn rimnà durant plirs dis e mintgamai pasà la saira. Sin basa da quai pon ins suenter decider tge mesiras che fan senn. Quellas pon tant avair in effect en cuschina, per exempel producir pli paucs desserts sin reserva, sco era tar il giast, per exempel tras purziuns pli pitschnas cun la pussaivladad da survegnir ina purziun supplementara.

Sper l’aspect da la protecziun dal clima pudess era la reducziun da custs esser in argument che persvada gastronomas e gastronoms. Cunzunt uss ch'ils pretschs per vivondas, ma er quels per energia van ensi. Tenor in studi che «United Against Waste» aveva laschà far il 2016 custava mintga kilo rument mangiativas 24 francs.

Actualmain laschain nus surlavurar quest studi, e giain da quai ora ch’ils custs per mintga kilo rument èn actualmain tranter 30 e 40 francs.
Autur: Alexander Pabst United Against Waste, responsabel per il project en il Grischun
Food Save Graubünden Food Waste Lebensmittelverschwendung Gastronomie United Against Waste
Legenda: Alexander Pabst è responsabel per il project en il Grischun tar United Against Waste. MAD

Insatge dal pli impurtant per ch’il project haja success en ils manaschis sajan las collavuraturas ed ils collavuraturs. Quellas duessan vegnir integradas a partir da l’entschatta en il process e scoladas cuntinuadamain, uschia ch’ellas pon contribuir a la reussida dal project. Era gia da pasar regularmain la quantitad che vegn sguazzada haja in effect positiv.

Manaschis da gastronomia, hotellaria, instituziuns da sanadad e mensas pon anc s’annunziar enfin ils 31 da matg per segirar in dals 20 plazs.

RTR actualitad 07:00

Artitgels legids il pli savens