Duas famiglias cun dus uffants èn fugidas da l’Ucraina e rivadas a Ramosch, ina fracziun da Valsot. Quest'emna èn ils uffants, Sascha e Jan, per l'emprima giada ids a scola. Tenor la lescha da scola (art. 11) han els il dretg dad ir a scola en quella vischnanca, nua ch'els èn plazzads. Situaziuns sumegliantas sco a Valsot datti pliras en Grischun.
Sfida per scola e persunas d'instrucziun
Per la manadra da scola da Valsot, Gianna Rauch, è quai ina sfida. Ils uffants na san betg tudestg, maindir rumantsch. Da tschella vart na san las magistras betg ucranais. Per il mument han ins ina soluziun fitg pragmatica e transitorica: Ils uffants pon ir dus suentermezdis l’emna a scola en l’instrucziun da gimnastica, chant e da dissegn. Tenor la manadra da scola saja quai impurtant da porscher ina integraziun sociala per ch'ils fugitivs chattian amis ed hajan contact cun uffants da la medema vegliadetgna. Quai saja ina giada la varianta per cumenzar.
Co vinavant, cun dretga scola, sclerescha la manadra anc. Forsa dettia ina soluziun regiunala, manegia ella.
Naginas soluziuns da standard
Tenor Jon Domenic Parolini, il schef dal departament responsabel, na dettia betg ina soluziun unifitgada per tut las scolas grischunas. Per tuts saja la situaziun nova e mintga scola stoppia emprender sezza, co ir enturn cun questa situaziun. Quai saja in process. Tenor el na saja dentant betg bun da tschertgar soluziuns regiunalas. L’artitgel 11 da la lescha da scola pretendia exnum ch'ils fugitivs dastgian ir en il vitg a scola. Auter saja quai, sch'in uffant dovria ina spierta pedagogica speziala ch'i dettia mo regiunalmain.
Tuts ston emprender successivamain, perquai che quest è ina situaziun nova che nus avain dapi paucas emnas.
Il schef da departament, Jon Domenic Parolini, manegia envers RTR che scolas cun be dus u trais uffants da l’Ucraina na duain betg far massa cumplitgà. Ils uffants dessan vegnir integrads en las classas tenor il sistem d’immersiun. Uschè s’integreschan ils uffants fitg svelt.
L’inspecturat da scola chantunal ed il servetsch social porschan maun a las scolas per chattar soluziuns sin dumondas concretas.