Ils sgrafits vi da las chasas engiadinaisas n’èn betg mo bels per guardar, mabain era interessant sch’ins sa co che las decoraziuns tipicas vegnan fatgas. Precis quai è in dals temas da l'emna da project dals scolars da la primara da Zernez.
Veglia tradiziun fascinescha
Dapi radund 500 onns vegnan decoradas las chasas engiadinaisas cun ils tipics sgrafits. In art che deriva oriundamain da l’Italia. Las chasas d’abitar eran gia da quel temp en crap e vegnivan smaultadas. Cun ina simpla tecnica han mussà lavurants da l’Italia co ch’ins savess decorar las bellas chasas er en Engiadina.
Gutta ed in maun segir
Crear las figuras e simbols pon ins cun dar si chaltschina sur la multa e sgriflar en quella las decoraziun. Quai era il cumenzament da la lunga tradiziun dals sgrafits engiadinais.
Ils uffants da la scola da Zernez n'han betg mo emprais co ch’ins fa in sgrafit, els han era pudì far sez in sgrafit, betg sin ina chasa mabain sin ina tabla per exercitar.
-
Bild 1 von 11. In tipic simbol da sgrafit è la rosetta. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi.
-
Bild 2 von 11. Josin Neuhäusler declera als scolars ils tipics simbols dal sgrafit. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi .
-
Bild 3 von 11. Avant che cumenzar han ils scolars preparà ina skizza. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi.
-
Bild 4 von 11. Josin Neuhäusler vi dal preparar ina tabla per exercitar in sgrafit. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi.
-
Bild 5 von 11. L'idea vegn transpurtada dal palpiri sin la maulta. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi .
-
Bild 6 von 11. La tecnica da sgrafit vul forza ed inschign. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi.
-
Bild 7 von 11. Cun ina gutta sgrat'ins las figuras or da la massa loma. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi .
-
Bild 8 von 11. Ils scolars en acziun en l'atelier da Josin Neuhäusler a Susch. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi.
-
Bild 9 von 11. Entant ch'ils ins han duvrà tipics elements decorativs... Bildquelle: RTR, Georg Luzzi .
-
Bild 10 von 11. Las ovras dal scolars en parada. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi .
-
Bild 11 von 11. Ina schelta cun exempels mussa las pussaivladads ch'ins po emprender en l'atelier a Susch. Bildquelle: RTR, Georg Luzzi .
Pli pitschen e pli svelt
Tenor Josin Neuhäusler che mussa fin a 800 persunas l’onn la tecnica dal sgrafit, sajan las retegnientschas bler pli bassas da cumenzar in sgrafit tar persunas pli giuvnas. Che quellas ristgan simplamain da far l’emprim stritg. Nov è per ils scolars surtut il fatg ch’i na dat nagina gumma per curreger in sbagl.
RR Telesguard 17:40