Arnica, chardunet d'argient u il targnol: trais da las plantas ch'èn sin la glista da la Confederaziun. Sch'ins chatta ad alp sis da las plantas da quella glista datiers ina da l'autra, vala la surfatscha sco biodiversa.
Dapi l'onn 2014 datti quellas contribuziuns. En il Grischun dumondan 880 da total 950 alps che survegnan contribuziuns per surfatschas biodiversas. Il reglement da la Confederaziun prevesa che questas surfatschas vegnan controlladas mintga otg onns. Quest onn ha il chantun Grischun fatg las emprimas controllas.
Durant ina controlla va in expert tras l'alp e tschertga plantas. Sche la qualitad, pia la biodiversitad (almain sis differentas sorts da flurs tenor glista uffiziala) è mantegnida datti vinavant tuttina blers daners. È l'alp vegnida cultivada uschè bain ch'i ha dà novas surfatschas da qualitad biodiversas, datti dapli daners. Cas cuntrari pli pauc.
Alp da Salouf
Ina da las alps grondas che survegn ils daners è la societad d'alp da Salouf. 10 commembers mettan var 450 animals durant la stad sur Salouf. Per bunamain la mesadad dals 1'000 hectaras survegnan els supplements finanzials. Tenor il president da la societad, Andri Baltermia, han els var 50 uras da lavur mintg'onn per la biodiversitad. Quai cumpiglia da metter ils animals sin il dretg pastg, metter saivs u tagliar or chagliom.
-
Bild 1 von 6Legenda: Vi da la lavur: Il controllader dal Plantahof Batist Spinatsch (sanestra) cun il president da la societad d'alp da Salouf Andri Baltermia. RTR, Seraina Derungs. -
Bild 2 von 6Legenda: Durant la controlla vegn er discuttà davart mesiras per mantegnair la biodiversitad RTR, Seraina Derungs
-
Bild 3 von 6Legenda: Sin ina carta èn dissegnadas en las zonas biodiversas da l'alp. RTR, Seraina Derungs
-
Bild 4 von 6Legenda: Glista da plantas: Per ch'in pastg vala sco biodiversa ston crescher là almain sis da las plantas sin questa glista. RTR, Seraina Derungs
-
Bild 5 von 6Legenda: Andri Baltermia: Biodiversitad sin l'alp ha tenor il president da la societad d'alp da Salouf trais avantatgs: dapli plantas sin l'alp, buns pastgs per ils animals e «sco dessert» anc il sustegn finanzial. RTR, Seraina Derungs
-
Bild 6 von 6Legenda: Batist Spinatsch: Per controllas l'alp da Salouf ha il expert dal Plantahof duvrà var trais dis. RTR, Seraina Derungs
Bilantscha suenter 100 alps
La stad 2020 han tschintg experts dal Plantahof controllà per l'emprima giada 100 da las var 880 alps che retiran contribuziuns. La bilantscha è tenor il controllader Batist Spinatsch positiva:
- 80 alps han mantegnì la biodiversitad uschia sco quai ch'ella è vegnida cartografada
- sin 15 alps datti dapli surfatscha biodiversa e cun quai er dapli daners
- 5 alps survegnan pli pauc subvenziuns per lur surfatschas
Tar las tschintg alps che survegnan pli pauc daners èsi però da dir ch'i na dat betg exnum pli paucas plantas. Raschun è tenor Batist Spinatsch, controllader e manader da la cussegliaziun al Plantahof, ubain ch'ins ha midà la cultivaziun ed uschia il perimeter da l'alp u che la surfatscha cartografada avant sis onns na correspunda betg a l'actuala.
Sfidas per las alps
Co che las alps investeschan il sustegn finanzial per la biodiversitad, saja fitg different, manegia Batist Spinatsch. Clera saja dentant: per mantegnair ina surfatscha biodiversa dat lavur. Ina sfida saja, ch'ils purs mettan adina pli paucs animals ad alp – pia exact quels animals che magliassan quellas chaglias che stgatschan las autras plantas. Uschia creschia er en dapli pastg. Quai ch'ils animals na fan betg, ston ils umans surprender.
Vinavant èn era las societads pli pitschnas. Sco exempel numna l'expert dal Plantahof l'Alp da Salouf. Pli baud sajan stadas anc 40 persunas en quella societad. Uss sajan quai anc 10, che ston far quella lavur.
- Dapli dal project «Missiun B» .
- Registrai Vossa surfatscha biodiversa sin missiunb.ch .
- As participai a nossa gruppa sin Facebook .