Maila dal Tirol dal Sid sa chattan fitg savens en las stizuns. Per fritgs che cumparan a moda perfetga vegnan duvrads en il decurs da l’onn pliras giadas pesticids – e quels na sa chattan entant betg mo sin las surfatschas cultivadas da la regiun, sco ch’in team da perscrutaziun rapporta en il schurnal spezialisà «Communications Earth & Umwelt».
Il Vnuost en il vest dal Tirol dal Sid è il pli grond territori da cultivaziun da maila coerenta en l'Europa. Pesticids sajan da chattar là en l'entira val fin en regiuns autas, er en territoris da protecziun. En la regiun èn activs passa 7'000 purs da maila che produceschan 10% da tut la maila europeica, sco quai ch'i ha num en il studi. Ina gronda quantitad da pesticids vegn derasada cunzunt cun il vent.
Il team enturn il scienzià da l’ambient Carsten Brühl ha intercurì 11 tschancuns davent dal fund da la val fin ils pizs da las muntognas. Per lung da quests tschancuns han ins prendì provas – material da plantas e provas dal terren da total 53 lieus.
Or da l'archiv:
Ecosistems alpins protegids
Dal punct da vista ecologic saja la val dal Vnuost spezialmain interessanta, perquai ch’ins haja en la val ina cultivaziun fitg intensiva cun blers pesticids ed en las muntognas sistems ecologics sensibels che sajan per part er protegids rigurusamain, ha explitgà Brühl.
Studis precedents hajan gia mussà per autras regiuns ch'ils pesticids possian sa derasar evidentamain sur la surfatscha che vegn utilisada da l'agricultura e ch'els possian donnegiar ils insects en ils territoris da protecziun da la natira. Auter che supponì fin ussa, na sajan ils meds per proteger plantas e per cumbatter parasits er en il Vnuost betg mo da chattar en ils stabiliments ed en ils conturns pli stretgs, rapportan las scienziadas ed ils scienziads.
Problematic per las tgirallas
Las quantitads da pesticids chattadas sa sbassan en ils auts e cun distanza a las plantaschas da maila, ma schizunt en il Vnuost Sura cun strusch cultivaziun da maila saja anc da chattar pliras substanzas en il terren ed en la vegetaziun. «Nus avain chattà ils meds en valladas muntagnardas lontanas, sin ils pizs ed en parcs naziunals. Là n’han els pers nagut», ha ditg Brühl. La raschun per la derasaziun vasta sajan probablamain ils vents da la val ch'èn per part ferms e la termica en il Vnuost.
Las concentraziuns chattadas n'èn betg fitg autas, dentant possia gia dar effects negativs per la natira. Per tgirallas saja ina sminuziun dals ovs pussaivla. Fin uss na saja dentant per gronda part betg cler, tge consequenzas ch'ina exposiziun permanenta cun pesticids en concentraziuns bassas.
Acceptanza da maila betg perfetga
Spezialmain contaminads eran tenor l’analisa prads da la val en la vischinanza da plantaschas da maila, ma er sin prads da muntogna allontanads sin pli che 2’000 meters autezza han ins chattà restanzas da pesticids. Tar las substanzas cumprovadas tutga l’insecticid methoxyfenozid. Quel saja stà da chattar en bunamain la mesadad da las provas da terren e da plantas, hai gì num. En Germania saja scumandà il diever da quest pesticid pervi da sia nuschaivladad per l'ambient.
La tecnica da la furniziun da pesticids en la cultivaziun da maila haja apparentamain potenzial da vegnir meglierada, concluda il team or dals resultats. Necessaria saja ina reducziun drastica dals pesticids. Impurtant saja era da promover l’uschenumnada biodiversitad funcziunala en ils stabiliments da maila e lur conturns – per exempel cun pastgira natirala che flurescha, per porscher dapli spazi da viver als inimis natirals da parasits da maila.
