Update Ucraina - Diesch civilists ucranais èn turnads a chasa - Novitads

29 da zercladur

Diesch civilists ucranais èn tenor indicaziuns da Kiew turnads a chasa da la praschun russa. Tranter ils liberads saja cun Nariman Dscheljal er in manader dals stadis da la Crim, ha communitgà il president ucranais Wolodimir Selenski. El ha engrazià al Vatican per l'intermediaziun en connex cun la liberaziun dals civilists. Dscheljal era gia vegnì arrestà l'onn 2021 sin la Crim annectada da la Russia ed era vegnì sentenzià pli tard a 17 onns praschun. Para duai el avair siglientà in conduct da gas. Er plirs auters praschuniers èn tenor indicaziuns da Selenski vegnids arrestads gia avant la guerra d'attatga en Russia u en il Belaruss.

25 da zercladur

Quest di cumenzan emprimas tractativas cun l'Ucraina e Moldau che vulan entrar en l'Uniun europeica. Ils discurs vegnan organisads a l'ur d'in inscunter dals ministers da l'UE a Luxemburg. Las tractativas sco talas vegnan dentant a cumenzar pir, cur che l'UE ha valità las numerusas refurmas ch'èn colliadas per pudair entrar l'UE. Il prim minister ungarais Viktor Orban è s'exprimì critic envers ils discurs. L'Ungaria na saja betg d'accord cun il process d'adesiun da l'Ucraina, na vegn dentant er betg a bloccar el, ha Orban ditg a las gasettas da la gruppa da medias «Funke».

23 da zercladur

Pervida in'attatga cun racheta sin la citad da port Sewastopol sin la peninsla Krim che la Russia ha annectà èn mortas almain trais persunas. Dapli che 100 persunas sajan blessadas, han communitgà las autoritads russas tenor l'agentura da novitads russa Interfax. Tenor indicaziuns dal ministeri da defensiun a Moscau ha l'Ucraina sajettà tschintg rachetas en direcziun da la Krim, quatter hajan ins tschiffà. Ina haja la defensiun da l'aria russa svià e quella saja explodida sur la citat da Sewastopol.
Suenter ina nov'attatga cun bumbas sin la citad Charkiw, en l'Ucraina da l'Ost pretenda Wolodimir Selenski spert agid. Gia uss haja ses pajais dapli capacitads per tutgar posts russ per laschar ir rachetas, e lieus nua che truppas russas sa concentreschan, ha il president ucranais ditg en ses messadi da video regular. Tuttina haja la Russia fatg quest mais 2'400 attatgas cun bumbas guidadas, da quai sulet 700 cunter la regiun da Charkiw. Tar l'attatga dad ier sin Charkiw èn tenor Selenski trais persunas mortas.

21 da zercladur

L'Ucraina annunzia d'avair fatg in'attatga cun ina gronda rotscha da dronas sin la Peninsla da la Crim e sin la Russia dal Sid. Era sch'il ministeri da defensiun a Moscau ha rapportà d'avair tschiffà in grond dumber da dronas hai dà tranter auter in fieu en ina raffinaria da petroli. En tut han ils Russ communitgà d'avair sajettà giu 114 dronas ucranaisas, sco era pliras bartgas teleguidadas. Questas indicaziuns na sa laschan betg verifitgar a moda independenta.

19 da zercladur

Putin visita Kim Jong Un. Igl è l'emprima giada dapi passa 20 onns ch'el viagia en la Corea dal Nord. La Russia ha stretgas relaziuns cun il pajais isolà ch'ha ambiziuns nuclearas. Tenor enconuschientschas dal vest furnescha la Corea dal Nord muniziun a la Russia per la guerra cunter l'Ucraina. Il settember passà aveva Kim Jong Un fatg ina da sias raras visitas en l'exteriur ed era stà en Russia.

14 da zercladur

Ils stadis G7 han decis in pachet d'agid da 50 milliardas dollars per l'Ucraina. Quai curt suenter che l'inscunter suprem dals 7 gronds stadis industrials dal vest ha cumenzà. Ils daners vegnan per part finanziads cun daners dal stadi russ ch'èn vegnids bloccads. Questa summa munta a bun 280 milliardas dollars. Ils stadis èn cunquai sa cunvegnids ad ina decisiun da principi. Las proximas emnas ston persunas dal fatg però anc sclerir ils detagls delicats. Surtut ils pajais europeics teman ch'els ston a la fin star botta finanzialmain.

13 da zercladur

Ils Stadis Unids e l'Ucraina vegnan a far ina cunvegna da segirtad bilaterala. Quai ha il cussegliader da segirtad naziunal dals Stadis Unids, Jake Sullivan, annunzià. Detagls concrets davart il cuntegn da la cunvegna n'èn anc betg enconuschents. Sullivan ha dentant accentuà che la cunvegna na cuntegnia naginas obligaziuns per l'engaschament da forzas armadas americanas per la defensiun da l'Ucraina. I saja ina empermischun ch'ils Stadis Unids vegnan a segirar che l'Ucraina possia defender sasezza. L'Ucraina ha gia cun 15 pajais ina cunvegna da segirtad. Tranter quels èn per exempel la Spagna, la Norvegia u la Svezia.

12 da zercladur

Trais dis avant la conferenza da pasch per l'Ucraina al Bürgenstock sa prepara la Svizra cunter acts da terror, spiunascha ed attatgas da cyber. Cunzunt la Russia stettia en il focus, ha ditg Juliette Noto, la vize-directura dal servetsch d'infurmaziun da la Confederaziun. Ils giasts sco il chancelier federal tudestg Olaf Scholz, il president da la Frantscha Emmanuel Macron u la vicepresidenta dals Stadis Unids Kamala Harris sajan da proteger. Las autoritads sajan preparadas ed enconuschian fitg bain las smanatschas, ha ella aschuntà. Quantas forzas d'acziun ch'èn en acziun la fin d'emna na din las autoritads betg, enconuschent è be che l'armada ha clamà 4'000 schuldadas e schuldads.

11 da zercladur

Il chancelier tudestg Olaf Scholz ha avert a Berlin ina conferenza en connex cun la reconstrucziun da l'Ucraina. Sch'els discurrian davart la reconstrucziun da l'Ucraina, lura discurrian els da la reconstrucziun d'in futur pajais commember da l'UE, ha ditg Scholz en ses pled d'avertura. Sper 2'000 represchentantas e represchentants or da la politica, l'economia e d'organisaziuns internaziunalas è era il president ucranais Wolodimir Selenski da la partida. La fin d'emna proxima sa participescha Selenski lura a la conferenza da pasch per l'ucraina sin il Bürgenstock en Svizra.

10 da zercladur

L’Ucraina lavuria vi d’ulteriuras cunvegnas da sustegn cun ils partenaris europeics, cunzunt cun la Germania. Quai ha ditg il president ucranais Wolodimir Selenski en ses messadi per video quotidian. Dapli detagls davart il cuntegn da la cunvegna n’ha el dentant betg numnà. En pli saja ina cunvegna da segirezza cun ils Stadis Unids en lavur. Talas cunvegnas da segirezza ha l’Ucraina gia fatg cun plirs stadis, tranter auter er cun la Germania, la Frantscha e la Gronda Britannia. Quels stadis èn s’obligads da sustegnair l’Ucraina finanzialmain e militarmain durant ils proxims onns.

8 da zercladur

La conferenza per l'Ucraina sin il Bürgenstock duai determinar sco che la Russia pudess vegnir integrada en l’entir process da pasch. Quai ha ditg Thomas Greminger, il top-diplomat svizzer e directur dal Center per la politica da segirezza internaziunala. Impurtant saja che l’inscunter en Svizra na vegnia betg percepì sco ina conferenza d'in'allianza cunter la Russia. La finamira stoppia esser in effort serius per ina schliaziun paschaivla e durabla cun resguardar ils interess da l’Ucraina. La Russia n'è betg envidada a la conferenza da pasch sin il Bürgenstock ch’è l’autra fin d'emna.

7 da zercladur

La Frantscha furnescha a l’Ucraina plirs aviuns da cumbat dal tip “Mirage 2000” per pudair sa defender cunter las attatgas russas. Quai ha il president franzos Emmanuel Macron annunzià en la televisiun. El vegnia ad infurmar oz davart questa nova collavuraziun durant in inscunter cun ses collega d’uffizi ucranais, Wolodimir Selenski, a Paris. Ils pilots ucranais duajan vegnir instruids en Frantscha sin ils aviuns da cumbat, ha Macron ditg.
Il president ucranais Wolodimir Selenski è actualmain en Frantscha. Là visita el tranter auter in’interpresa d’armament. Quella veglia producir armas en l’Ucraina, ha la regenza a Paris communitgà. En pli s’inscuntria Selenski cun il president franzos Emmanuel Macron ed il president american Joe Biden. Tranter auter giaja per la furniziun d’aviuns da cumbat dal tip “Mirage 2000”, respectivamain ulteriur agid militar per passa 200 milliuns dollars.
La Svizra sustegn l'Ucraina cun ulteriurs stgars 60milliuns francs per digitalisar l'administraziun publica. Ils daners duain vegnir impundids ils proxims 4 onns en las regiuns ch'èn pertutgadas directamain da la guerra – per exempel en projects dal provediment da la sanadad, ma er en la scolaziun u per rumir minas. L'importo pren il cussegl federal ord il budget ordinari da la collavuraziun internaziunala.
L'Ucraina ademplescha apparentamain las cundiziuns per daventar commembra da l'Uniun europeica. La cumissiun da l'UE è s'exprimida persuenter da cumenzar cun las contractivas d'adessiun. La decisiun ston tut ils 27 pajais commembers prender unanimamain. L'Ungaria era s'exprimida dacurt a moda critica.

6 da zercladur

Il president russ – Wladimir Putin ha danovamain avertì la Germania da furnir armas a l'Ucraina che lezza possia duvrar per attatgar miras en Russia. Quai destruiss las relaziuns tudestg-russas, ha ditg Putin a chaschun d'in forum d'economia a Sankt Petersburg. Igl è stà l'emprima conferenza da medias da quest gener, dapi il cumenzament da l'invasiun russa en l'Ucraina. Entaifer la regenza tudestga èsi dispitaivel sch'ins duai furnir a l'Ucraina missils da cruschada dal tip Taurus. Cun quels fissan attatgas sin Moscau pussaivlas.
Blers posts da polizia en la Svizra centrala restan serrads durant la conferenza da pasch per l'Ucraina sin il Bürgenstock en Sutsilvania. Uschia duain esser a disposiziun avunda policistas e polizists per la segirezza da la conferenza. Tuttina duai la polizia però esser cuntanschibla sur il clom d'urgenza 117. Quai communitgescha la conferenza dals directurs e las directuras da polizia chantunals. Responsabla per la segirtad sin il Bürgenstock è la polizia chantunala da la Sutsilvania ensemen cun auters corps da polizia da l'entira Svizra e cun l'armada svizra. La conferenza per la pasch en l'Ucraina ha lieu la fin d'emna dals 15 e 16 da zercladur.

5 da zercladur

Il president franzos, Emmanuel Macron, vegn ad esser da la partida a la conferenza da pasch per l'Ucraina en la Svizra – ch'ha lieu ils 15 ed ils 16 da zercladur sin il Bürgenstock. Quai ha ses sez uffizial en il palazi Elysée communitgà. Sper il sustegn militar veglia la Frantscha era gidar a moda politica e diplomatica. Tenor indicaziuns dal Departament federal d'affars exteriurs han fin uss dapli che 80 delegaziuns da tut il mund acceptà l'invit. Refusà quel ha la China, in partenari impurtant da la Russia.

1 da zercladur

Il president ucranais Wolodymyr Selenskyj è arrivà a Singapur per prender part al forum da segirtad. Sin ses chanal da Telegram ha Selenskyj scrit ch'el na vegna betg mo a far in pled la dumengia. I dettia er inscunters bilaterals per exempel cun il minister da defensiun american. I saja era impurtant d'udir la vusch dal spazi asiatic-pacific a la conferenza da pasch sin il Bürgenstock en Svizra.
La China na fa betg part da la conferenza da pasch per l'Ucraina en Svizra. La conferenza ha lieu mez zercladur sin il Bürgenstock sur il Lai dals Quatter Chantuns. La raschun saja che la conferenza na correspundia betg a las aspectativas da la China – tant la participaziun da l'Ucraina sco er da la Russia.
L’Ucraina ha augmentà ils pretschs da forza electrica per passa 60%. Questa mesira saja stada necessaria en vista a las attatgas da la Russia sin l’infrastructura critica dal pajais. Be uschia saja pussaivel da reparar ils donns e da garantir il provediment d’energia, ha argumentà il minister d’energia a Kiev. Per las Ucranaisas ed ils Ucranais èsi gia il segund augment dal pretsch massiv dapi l’invasiun russa il favrer 2022.

31 da matg

La Svizra ha envidà passa 160 delegaziuns a la conferenza da pasch per l’Ucraina. Anc n’èsi dentant betg cler sch’er la China vegn a far part. Tenor il ministeri da l’exteriur a Peking èsi sut las cundiziuns actualas difficil per la China da far part a la conferenza dals 15 e 16 da zercladur. I dettia ina clera discrepanza tranter las preparativas per la conferenza d’ina vart e las pretensiuns chinaisas e las spetgas generalas da la cuminanza internaziunala da l’autra vart. Gia cler è che la Russia na vegn betg ad esser da la partida. La conferenza da pasch è ils 15 e 16 da zercladur sin il Bürgenstock sur il Lai dals Quatter Chantuns.
Il president american Joe Biden ha autorisà l'Ucraina da far sut tschertas cundiziuns attatgas cun armas americanas sin territori russ. Quai valia dentant mo per far cunterattatgas per sa defender en la regiun da Charkiw, ha in represchentant da la regenza ditg. Ils Stadis Unids restian dentant da princip tar lur posiziun che l'Ucraina na dastgia betg duvrar armas a lunga distanza americanas per far attatgas offensivas sin miras en la Russia.
La Germania lubescha uss tuttina a l’Ucraina da duvrar las armas furnidas per attatgar miras sin territori russ. Quai ha communitgà la regenza a Berlin. Sche l’Ucraina duai dastgar duvrar tuttas armas furnidas dal vest per attatgar miras en la Russia, vegn discutà cuntravers entaifer la Nato.

30 da matg

Il president ucranais Wolodimir Selenski renfatscha la Russia da vulair disturbar la conferenza da pasch, planisada en var duas emnas sin il Bürgenstock. Bain fetschia la Russia squitsch, per che stadis desistian da sa participar. Quai ha Selenski ditg en ses pled da video regular. Tuttina gartegi a l'Ucraina da persvader ulteriurs stadis da vegnir. Sco davos haja l'Australia consentì da vegnir a la conferenza en Svizra. Quella a lieu ils 15 e 16 da zercladur.

29 da matg

Durant la conferenza da pasch sin il Bürgenstock vala per quasi tut la Svizra Centrala in scumond da sgular. Tut las plazzas aviaticas privatas enturn il culm ston restar serradas durant quests dis. In'excepziun vala per la Rega ad Erstfeld, sco era per trais basas a l'ur da la zona da scumond. Quellas na sajan nagin risico da segirezza, di il schef da l'aviatica militara da la svizra, Peter Merz. La conferenza da pasch per l'Ucraina è ils 15 e 16 da zercladur – il scumond da sgular vala dentant dals 13 enfin ils 17.
Ils Stadis Unids da l'America han refusà la dumonda dal president ucranais, Wolodimir Selenski d'abolir las restricziuns per duvrar armas americanas sin territori russ. La posiziun americana na saja betg sa midada, ha ditg il pledader dal cussegl da segirezza naziunal, John Kirby. Avant aveva il president franzos Emmanuel Macron per l'emprima giada pretendì da lubir a l'Ucraina d'attatgar posiziuns militaras en la Russia cun armas da stadis dal vest. Il president russ Wladimir Putin ha smanatschà cun consequenzas, sch'i vegnia a dar in tal svilup.

28 da matg

Il president ucranais Wolodimir Selenski insista ch'il president american Joe Biden vegnia a la conferenza da pasch, planisada en la Svizra. In inscunter senza il president american muntassi in avantatg per il president russ Wladimir Putin ch'aja dà il cumond d'attatgar l'Ucraina il favrer 2022. Quai ha Selenski ditg avant las medias, a chaschun d'ina visita a Brüssel. La conferenza da pasch sin il Bürgenstock, datiers da Lucerna, ha lieu mez zercladur.

27 da matg

In anteriur uffizier da l'armada tudestga ha spiunà per la Russia. Uss ha ina dretgira a Düsseldorf sentenzià el a trais onns e mez praschun. L'um da 54 onns a concedì avant dretgira d'avair furnì a Moscau infurmaziuns confidenzialas, suenter che la Russia aveva cumenzà la guerra cunter l'Ucraina. Sia intenziun saja stada d'evitar in'escalaziun nucleara en l'Ucraina.

26 da matg

En la citad Charkiw en l’ost da l’Ucraina ha l’aviatica russa bumbardà in martgà da construcziun. Durant l’attatga sajan radund 200 persunas stadas en la fatschenta – ha scrit il president ucranais Wolodimir Selenski sin la plattafurma X. Tenor las autoritads localas èn almain sis persunas vegnidas mazzadas da l’attatga e 40 ulteriuras èn vegnidas blessadas.
Entant ha la Russia da sia vart annunzià attatgas da l’Ucraina: Il guvernatur da la regiun Belgorod ha scrit sin Telegram che quatter persunas sajan vegnidas mazzadas d’ina attatga cun rachetas. Da duas ulteriuras attatgas sajan 12 persunas vegnidas blessadas. Las indicaziuns fatgas na pon betg vegnir verifitgadas a moda independenta.
Il Cussegl federal vul agir pli rigurus cunter spiuns da la Russia. El sustegnia ina moziun ch’il Cussegl dals chantuns vegnia a tractar glindesdi e quai malgrà resalvas dal minister da l’exteriur, Ignazio Cassis. Quai scriva la «SonntagsZeitung». Tenor il Servetsch federal d’infurmaziuns dettia en Svizra ils pli blers spiuns russ da l’entira Europa – e quai saja privlus. En Svizra lavurian radund 220 diplomats russ – almain in terz da quels saja spiuns.
Joe Biden e Xi Jinping duain vegnir a la conferenza da pasch per l'Ucraina sin il Bürgenstock. Il presindent da l'Ucraina, Wolodimir Selenski, ha appelà als dus schefs da stadi da sa participar. Mo cun ina unanimitad globala possian ins sfurzar la Russia tar la pasch. Fin uss han radund 70 pajais annunzià la preschientscha a la conferenza, mez zercladur en Svizra. Temas centrals duain esser la segirtad atomara, la navigaziun libra sin la mar naira ed ils exports da victualias en pajais da svilup.

25 da matg

Il sustegn da la China per la Russia saja decisiva per la guerra en l'Ucraina, di Jens Stoltenberg, secretari general da la NATO. D'ina vart veglia la China bunas relaziuns cun l'Europa, da l'autra vart inciteschia il pajais la guerra. Quai na funcziunia betg, ha ditg Stoltenberg a la «Welt am Sonntag». La China vendia dapli parts da maschinas e diversas tecnologias en Russia, che lezza dovra per fabritgar armas ed armaments. La China na furneschia betg direct armas, dentant blers products per uschènumnà «dual-use» – che pon pia vegnir duvrads civil sco militaric.
L'Ucraina survegn ulteriur sustegn dals Stadis Unids da l'America e da la Germania. Il president american ha dà liber 275 milliuns dollars , tranter auter per divers tips da muniziun. Igl è la tschintgavla transcha da daners or da l'America dapi ch'il parlament ha approvà 61 milliardas dollars sustegn per Kiev. La Germania furnescha a l'Ucraina in ulteriur sistem da defensiun da l'aria, sco il ministeri da defensiun tudestg scriva sin la plattafurma X.

24 da matg

En Russia han las autoritads arrestà in ulteriur militar d’aut rang, numnadamain il vice-schef dal stab general. Ad el vegnia renfatschà d’avair cugliunà a moda massiva. Quai rapportan agenturas da novitads russas. Pir dacurt è gia l’anteriur schef-cumandant da l’armada vegnì arrestà.
Il president russ Wladimir Putin è arrivà ier en il Belarus. Planisads sajan discurs cun il potentat Alexander Lukaschenko. Tenor indicaziuns uffizialas vai surtut per dumondas da segirezza. Il Belarus vala sco allià il pli stretg da la Russia. Il pajais fa part d’exercizis che la Russia ha planisà. Tranter auter duaja er il diever d’armas atomaras vegnir simulà. La Russia ha er staziunà armas atomaras sin territori belaruss.

22 da matg

La ministra per l'exteriur tudestga – Annalena Baerbock – ch'a gist visità l'Ucraina ha crititgà fermamain ils exercizis da las truppas russas spezialisadas sin armas atomaras. Che quests manevers hajan lieu datiers dal cunfin ucranais mussia, che la Russia veglia procurar per malsegirezza tar la populaziun ucranaisa, ha la politicra manegià envers l'emettur ZDF curt avant bandunar Kiew.
La Russia ha cumenzà datiers da l'Ucraina cun in manever militar per exercitar il diever d'armas atomaras tacticas. Quai ha il ministeri da defensiun russ communitgà. Er il pajais allià – il Belarus – vegnia a sa participar als exercizis. Maletgs ch'il ministeri da defensiun russ ha publitgà mussan tranter auter, sco camiuns transportan rachetas sin in plaz cun indrizs da lantschada. Il president russ, Wladimir Putin, aveva annunzià il manever l'entschatta matg.

21 da matg

Il president ucranais, Wolodimir Selenski, pretenda da ses alliads dal vest da sajettar giu davent da lur territori rachetas e dronas russas sur l'Ucraina. En in'intervista cun l'agentura da novitads «Reuters» ha Selenski manegià, che quai na muntia betg ina participaziun dals stadis da la Nato a la guerra. Ed el a agiuntà, che l'Ucraina dovria almain 120 fin 130 aviuns, per pudair sa defender en l'aria cunter la Russia. La furniziun dals aviuns da cumbat F-16 na saja dentant anc betg succedida.

17 da matg

Ils davos dis han ins evacuà or da la regiun ucranaisa Charkiw en l'Ucraina da l'ost radund 10'000 abitantas ed abitants. Quai ha communitgà il guvernatur da la regiun. Avant radund in'emna ha la Russia puspè prendì en mira pli intensiv l'Ucraina da l'ost e cumenzà cun in'attatga pli gronda en la regiun Charkiw che cunfinescha direct cun la Russia. Las truppas russas hajan conquistà il lieu Staryzia en la regiun Charkiw, quai ha communitgà il ministeri da defensiun russ. Ins haja sut controlla gia numerus vitgs en questa regiun.

A l’armada ucranaisa manca la schuldada e la morala saja manglusa, quai ha ditg il president ucranais Wolodimir Selenski en in’intervista cun l’agentura da novitads franzosa AFP. Reservas stoppian puspè vegnir emplenidas. Plinavant dovria l’Ucraina dapli defensiun da l’aria. Il mument haja ella mo in quart da quai ch’ella duvrass per pudair sa defender a moda effizienta cunter las attatgas russas, uschia Selenski. Tenor el pudessan las attatgas sin la citad Charkiw esser l’emprima unda d’ina offensiva pli gronda.

16 da matg

Il Vatican sa participescha a la conferenza da pasch per l'Ucraina sin il Bürgenstock. Ins vegnia a sa participar sco observader e sa concentrar sin ils aspects umanitars, ha ditg il cardinal Pietro Parolin envers medias talianas. Era il pendent dal papa tar la baselgia ortodoxa, Patriarch Bartholomäus da Constantinopel ha annunzià sia preschientscha. Tenor il pledader dal Departament federal per l'exteriur sperian ins che radund 100 dals 160 envidads sa participeschian la finala a la conferenza da pasch per l'Ucraina.

15 da matg

La Russia sustegnia il plan da pasch da la China, sco il president russ ha ditg curt avant sia visita da questa emna a Peking. En in discurs cun in'agentura da novitads chinaisa haja Vladimir Putin ditg ch'il punct da partenza dal plan chinais saja positiv. Ins chapeschia a Peking il vair motiv per la crisa e la muntada globala da quella. Cura che la China aveva preschenta il plan da 12 puncts avant in onn n'avevan ni la Russi ni l'Ucraina reagì fitg ferm sin quel.
Ils Stadis Unids vulan sustegnair l'Ucraina cun ulteriuras 2 milliardas dollars. Ina part saja investiziuns per rinforzar l'industria da defensiun ucranaisa – ultra da quai veglian ins finanziar furniziuns d'armas ha il minister da l'exteriur american – Antony Blinken – ditg durant ina conferenza da medias communabla cun ses collega d'uffizi ucranais – Dmytro Kuleba – a Kiew. Pervi da la mancanza d'armas, muniziun e schuldads è l'Ucraina dapi mais en la defensiva. Quai è la quarta giada che Blinken è en l'Ucraina dapi il cumenzament da la guerra il favrer 2022.

14 da matg

Il minister da l'exteriur american – Antony Blinken – fa ina visita betg annunziada a Kiew en l'Ucraina. Blinken speria uschia da trametter in ferm signal a la populaziun ucranaisa. Quai ha in pledader da la regenza americana ditg. Quel ha plinavant annunzià che l'agid militar – che president Joe Biden aveva lubì l'avrigl – saja entant arrivà en l'Ucraina. Tranter auter han ils Stadis Unids tramess a l'Ucraina muniziun e rachetas a lunga distanza.
En vista a l'offensiva russa en il nord-ost da l'Ucraina duai l'Ucraina survegnir ulteriuras armas dal vest. Quai han empermess il chancelier tudestg e las scheffas ed ils schefs da regenza da la Svezia, il Danemarc, la Finlanda, la Norvegia e l'Islanda a chaschun d'in inscunter a Stockholm. Tge armas ch'ils pajais vulan metter a disposiziun a l'Ucraina n'è anc betg enconuschent. L'armada russa ha lantschà l'offensiva en il nord-ost da l'Ucraina l'emna passada. L'armada ucranaisa è dapi lura sut ferm squitsch en la regiun.

13 da matg

Il ministeri da defensiun russ ha annunzià ch'i haja dà in'attatga pli gronda da l'Ucraina ord l'aria. Ils sistems da defensiun hajan destruì 16 rachetas e 31 dronas. Dumengia, ils 12 da matg, sajan tenor la Russia en consequenza d'ina attatga ucranaisa sin la regiun Belgorod almain 15 persunas mortas. Restanzas d'ina racheta sajettada giu haja tutgà ina chasa d'abitar. L'Ucraina n'ha betg prendì posiziun. Tut questas indicaziuns na sa laschan betg verifitgar a moda independenta.

11 da matg

L'armada russa cuntinuescha cun sia offensiva en la regiun da la citad da Charkiw. Sco quai che l'armada ucranaisa rapporta, dettia differents cumbats per lung da la front. L'Ucraina haja entant parà las attatgas russas. L'Ucraina aveva quintà cun l'offensiva cunquai che la Russia aveva rimnà datiers dal cunfin plirs dieschmilli schuldads. Il president russ Wladimir Putin aveva smanatschà gia il mars cun in'offensiva en la regiun.
La regenza americana annunzia in ulteriur pachet d'agid per l'Ucraina. I sa tractia d'agids da totalmain 400 milliuns dollars – uschia il ministeri da l'exteriur american. Il pachet cuntegnia muniziun, indrizs per sajettar rachetas e rachetas per defender il spazi d'aria. Ils Stadis Unids da l'America avevan lubì gia l'avrigl dus pachets d'agid da totalmain ina milliarda dollars. Quai suenter ch'il congress aveva bloccà durant mais agids militars per l'Ucraina.

10 da matg

L'armada russa ha cumenzà cun in'offensiva gronda en la regiun enturn la citad da Charkiw. Tenor infurmaziuns dal ministeri da l'intern ucranais sajan s'avanzadas truppas terrestras e chars armads, per surmuntar la lingia da defensiun ucranaisa. La finamira da las attatgas saja la citad da Wowtschansk, datiers dal cunfin russ. Fin ussa haja l'armada ucranaisa pudì sa defender, ils cumbats cuntinueschian però. La Russia n'ha anc betg prendì posiziun tar l'offensiva.

8 da matg

La Russia ha danovamain attatgà cun dronas e rachetas il sistem d'energia ucranais. La Russia haja attatgà en sis regiuns indrizs per la producziun u distribuziun da forza electrica, communitgescha il minister d'energia ucranais. Ins haja dumbrà passa 50 rachetas e dapli che 20 dronas. La gronda part haja la defensiun da l'aria pudì tschiffar. Quant gronds ch'ils donns èn n'è anc betg cler. Il minister d'energia ha appellà a la populaziun da spargnar energia.

2 da matg

Ils Stadis Unids renfatschan a la Russia da duvrar armas chemicas. Concret haja l’armada russa duvrà divers gas irritants en plirs lieus per chatschar davent truppas ucranaisas. Quai scriva il ministeri da l’exteriur a Washington en ina communicaziun. Uschia cuntrafetschia la Russia a la convenziun da l’ONU davart las armas chemicas. En il passà han omaduas partidas da conflict renfatschà in a l’auter da duvrar armas chemicas. Sin las renfatschas actualas dals Stadis Unids n’ha la Russia anc betg reagì.
La Russia ha danovamain attatgà la citad da port Odessa cun rachetas. Quai rapportan las autoritads ucranaisas. Almain 13 persunas sajan vegnidas blessadas. En la citad dettia grevs incendis. Entant rapporta er la Russia d’attatgas cun dronas ucranaisas. En consequenza saja la forza electrica stada interrutta en las regiuns da Kursk e da Orjol. Las indicaziuns fatgas na pon betg vegnir verifitgadas a moda independenta.

26 d'avrigl

La Russia intensivescha las attatgas sin la rait da trens en l'Ucraina. En trais regiuns dal pajais saja l'infrastructura da trens vegnida attatgada la gievgia. La Russia veglia uschia bloccar il agid militaric dal vest per l'Ucraina, durant ch'ella sa prepara sin ina nova offensiva – ha ditg in funcziunari ucranais envers l'agentura da novitads AFP. La Russia ha confermà d'avair tutgà in tren che transportava armas dal vest.

24 d'avrigl

L'agid dals Stadis Unids da l'America per l'Ucraina ha prendì il davos obstachel. Suenter il Gea dal parlament tar in pachet d'agid da passa 60 milliardas dollars ha il president american Joe Biden suttascrit la lescha correspundenta. El vegnia a procurar che material militar vegnia tramess uschè svelt sco pussaivel en l'Ucraina ha ditg Biden.

21 d'avrigl

Il nov agid american dapi ditg bramà da l’Ucraina, è uss in impurtant pass enavant. En la chombra dals represchentants ha ina gronda maioritad approvà in sboz da lescha, che cuntegna ulteriur agid per l’Ucraina en la valur da 61 milliardas dollars. Uss dovri anc il consentiment dal senat, quel vala dentant sco segir. Dasper l’agid per l’Ucraina prevesa il sboz da lescha era sustegns per l’Israel ed il Taiwan.

19 d'avrigl

L'Ucraina po spetgar ulteriur agid per sa defender cunter attatgas or da l'aria. Ils ministers da defensiun da l'allianza militara Nato han gì in inscunter da crisa cun il president ucranais Wolodimir Selensky. Il resultat è in'empermischun da furnir dapli sistems per la defensiun da l'aria, sco il secretari general da la Nato Jens Stoltenberg ha infurmà, suenter l'inscunter via video.
En vista a las attatgas massivas da la Russia pretendan ils stadis G-7 dapli agid militar per l’Ucraina. I saja urgentamain necessari da metter a disposiziun al pajais ulteriurs sistems per la defensiun da l’aria. Uschiglio vegnia il provediment cun forza electrica destruì cumplettamain, ha ditg Josep Borrell, l’incumbensà spezial per l’exteriur da l’UE. Era la ministra da l’exteriur tudestga, Annalena Baerbock, è s’exprimida sumegliantamain. Er il secretari general da la Nato, Jens Stoltenberg, è stà envidà a l’inscunter sin l’insla Capri. Er el ha suttastritgà che l’Ucraina dovria urgentamain dapli meds per la defensiun da l’aria.

18 d'avrigl

En vista a las attatgas massivas da la Russia pretenda l’UE dapli agid militar per l’Ucraina. I saja urgentamain necessari da metter a disposiziun al pajais sistems per la defensiun da l’aria e da furnir pli spert muniziun d’artigliaria e rachetas. Quai hai num en ina decleraziun da Brüssel. Ulteriurs discurs sajan planisads al proxim inscunter dals ministers. Ordavant aveva il president ucranais Wolodimir Selenski pretendì ina meglra protecziun d’attatgas russas or da l’aria. En quest connex ha Selenski renvià al sistem da defensiun israelian.
La polizia tudestga ha arrestà dus spiuns supponids. Ils dus umens duain avair spiunà per la Russia, cun la finamira da far attatgas cun material explosiv sin indrizs militars. Ils dus burgais dubels, tudestgs e russ hajan vulì sabotar l'agid militar da al Germania per l'Ucraina. Sco la gasetta «Spiegel» rapporta, hajan els era explorà ina plazza da trenament en la Baviera nua che l'armada americana scolescha schuldada ucranaisa.

6 d'avrigl

L'Ucraina duai survegnir ulteriurs daners da l'Uniun Europeica. La cumissiun da l'UE ha deliberà 1,9 milliardas euros. Per survegnir ils daners aveva l'Ucraina preschentà plans da refurma. Quels ha la cumissiun da l'UE ussa approvà. Sco proxim ston anc ils pajais commembers da l'UE approvar els. Lura po l'UE pajar ora a l'Ucraina ils daners. Ils daners derivan d'in program d'agid da l'UE per l'Ucraina. En tut cumpiglia quel 50 milliardas euros.

15 d'avrigl

En l'Ucraina detuneschan adina pli savens rachetas e dronas cun tocca che fissan atgnamain suttamessa a las sancziuns dal vest. Il president ucranais, Wolodimir Selenski, pretenda perquai che las sancziuns cunter la Russia vegnian implementadas a moda pli rigurusa. L'agid per l'Ucraina saja anc adina restrenschì. La Russia vegnia anc adina tar cumponentas impurtantas per producir rachetas e dronas, accentuescha Selenski.

13 d'avrigl

En l'Ucraina ha la direcziun da l'ovra atomara da Saporischja sfradentà er il davos reactur. Radioactivitad na saja betg sortida scrivan ils responsabels da la pli gronda ovra atomara da l'Europa. Reacturs sfradentads cun aua valan sco ils pli segirs. Dapi il cumenzament da la guerra tranter la Russia e l'Ucraina è l'ovra atomara sut controlla russa adina puspè vegnida attatgada. La tema d'ina catastrofa atomara era creschida pli e pli.

4 d'avrigl

Cun dronas ha l'armada russa attatgà baud questa damaun chasas en la citad da Charkiw en l'Ucraina da l'Ost. Fin uss annunzian las autoritads regiunalas quatter unfrendas, da quai ina tgirunza. Tar total tschintg attatgas sajan trais plauns d'ina chasa da 14 auzadas vegnids donnegiads fermamain, ha il president da Charkiw ditg ad in emettur da televisiun local. La tschertga da survivents cuntinueschia.

29 da mars

La Russia ha danovamain attatgà parts da l’infrastructura critica en il center ed il vest da l’Ucraina. Dronas e rachetas hajan donnegià pliras ovras electricas. La notg passada haja dà alarm d’aria en l’entir pajais. La defensiun da l’aria haja sajettà giu las bleras da las radund 100 rachetas e dronas. Quai ha communitgà l’armada ucranaisa.

22 da mars

Il cussegl executiv da l’IWF ha dà liber in credit da 880 milliuns dollars. Quai scriva il fond en ina communicaziun. Uschia possian totalmain 5,4 milliardas dollars vegnir pajads or. L’Ucraina haja ademplì bunamain tut ils criteris en il rom dal program da l’IWF. Il program da credit da 15,6 milliardas dollars ha ina durada da quatter onns. El è vegnì lubì avant in onn. I sa tracta da l’emprim credit che l’IWF ha concedì ad in pajais che sa chatta en guerra.
Ils schefs da stadi e da regenza da l’UE han decis da cumprar armas per l’Ucraina cun il gudogn sin daners bloccads da la banca centrala russa. Uschia saja pussibel d’impunder fin a trais milliardas euros ad onn per l’Ucraina. Quai ha ditg la presidenta da la cumissiun da l’UE, Ursula von der Leyen. Questa tematica occupescha er la Svizra: Avant duas emnas ha il parlament incumbensà il Cussegl federal da sclerir, sche daners da la banca centrala russa possian vegnir duvrads per reconstruir l’Ucraina.
La cumissiun da l’UE vul ultra da quai augmentar ils dazis sin graun da la Russia. Quel na dastgia betg cuntinuar a destabilisar il martgà europeic, ha ditg la presidenta da la cumissiun da l’UE, Ursula von der Leyen a Brüssel. En pli veglia ella impedir che la Russia vendia graun a l’UE ch’ella haja engulà da l’Ucraina.

21 da mars

Per l’emprima giada dapi passa 40 dis ha la Russia puspè attatgà la chapitala Kiev a moda pli massiva. Tenor il president da la citad Vitali Klitschko ha la defensiun da l’aria pudì tschiffar tut ils projectils russ. Tuttina haja tocca da rachetas donnegià pliras chasas ed ina scolina. Almain 10 persunas sajan vegnidas blessadas. Tenor l’armada ha la Russia attatgà Kiev da pliras direcziuns cun bumbardaders. Intginas rachetas sajan er vegnidas sajettadas directamain davent da la Russia. Las indicaziuns fatgas na pon betg vegnir verifitgadas a moda independenta.

20 da mars

L'Uniun europeica ha pajà ora a l'Ucraina 4,5 milliardas euros daners d'agid. Quai ha la presidenta da la cumissiun da l'UE, Ursula von der Leyen, communitgà. Ils daners derivan dal nov program d'agid da quatter onns da l'UE e duajan gidar l'Ucraina da mantegnair la funcziun dal stadi en ina situaziun fitg difficila, uschia von der Leyen. Quests daners èn ina emprima transcha dal program d'agid da total 50 milliardas euros. Da quels èn 33 milliardas in emprest.

13 da mars

La Svizra ha tramess rauba d'agid en l'Ucraina. Rauba per totalmain 900 milli francs, scriva il ministeri da l'exteriur. Igl è l'emprima furniziun da rauba d'agid da la Svizra quest onn. La rauba furnida stettia en connex cun ils vehichels da pumpiers e d'ambulanza ch'eran arrivads la fin da l'onn passà en l'Ucraina. La nova furniziun cumpiglia tranter auter material per stizzar fieus, tocs da reserva per ils vehichels da pumpiers ed artitgels medicinals.

12 da mars

Il ministeri da l'exteriur russ a Moscau ha cità l'ambassadura svizra, Krystyna Marty Lang, per prender encunter ina nota da protestas. La raschun saja la decisiun dal parlament svizzer en connex cun daners statals bloccads, scriva l'agentura da novitads russa Tass che sa referescha sin il ministeri da l'exteriur russ. L'emna passada aveva il parlament svizzer incumbensà il Cussegl federal da s'engaschar sin nivel internaziunal che daners statals russ pon vegnir utilisads per la reconstrucziun da l'Ucraina. La Russia condemneschia a moda vehementa quest pass, ha communitgà il ministeri da l'exteriur russ.

10 da mars

Papa Franzestg ha appellà dad entrar en tractativas en la guerra da la Russia en l'Ucraina. Sch'ins vesia ch'ins saja battì, lura stoppian ins avair il curaschi da contrahar, di il Papa en in'intervista da la televisiun SRF. Quai na saja nagina zanur – i saja dad agir, avant ch'i vegnia anc mender. Quai ha ditg il papa senza numnar ni l'Ucraina ni la Russia. Il papa ha era numnà pliras offertas per intermediar, saja quai la Tirchia – però era il Vatican sez. Lez emprovia dapi l'entschatta da la guerra avant passa dus onns d'intermediar tranter Moskau e Kiew – fin ussa senza success. Il messadi è per part vegnì recepì sco appell a l'Ucraina da capitular. Quai dementescha il Vatican detschart. I na saja betg stà in appell da capitular – mabain d'entrar en tractativas.

2 da mars

L’Ucraina ed ils Pajais Bass han suttascrit ina cunvegna da segirezza. Quai ha communitgà il president ucranais Wolodimir Selenski sin Telegram. Tenor cunvegna s’obligheschan ils Pajais Bass da sustegnair l’Ucraina militarmain ils proxims diesch onns. Per l’onn current saja previs agid militar per radund duas milliardas euros – uschia Selenski. Gia ordavant han la Germania, la Frantscha, la Gronda Britannia ed il Danemarc fatg cunvegnas sumegliantas cun l’Ucraina.

28 da favrer

Il ministeri da l'exteriur franzos ha precisà ils pleds dal president, Emmanuel Macron, en connex cun truppas a terra pussaivlas en l'Ucraina. Ils pajais pudess per exempel trametter truppas per rumir minas u per defender attatgas da cyber, però betg per cumbatter directamain la Russia. La decleraziun da Macron – da betg pli excluder da trametter truppas en l'Ucraina – è per gronda part fruntada sin opposiziun en l'entira Europa. Uschia ha la NATO confermà, che l'allianza n'haja betg in tal plan.
Il president american, Joe Biden, ha punctuà ch'ils Stadis Unids na vegnia betg a trametter truppas en l'Ucraina. Per el saja però cler ch'i dovria exnum agid militar. Avant duas emnas veva il senat american vuschà per in pachet da radund 60 milliardas dollars per l'Ucraina. Dapi lura na vai però betg vinavant, perquai che surtut il Republicans da l'ur dretg refusan il sboz. Sche e cura che la votaziun en la Chasa dal represchentants ha lieu n'è anc betg cler.

27 da favrer

La Nato e l'Uniun Europeica n'èn betg d'accord cun il president franzos Emmanuel Macron e sia debatta lantschada da trametter schuldads europeics en l'Ucraina. Fin ussa na datti nagin pajais commember da la Nato che sustegn l'idea da Macron. Differents pajais europeics han entant accentuà che trametter schuldads en l'Ucraina na saja nagin tema.
La Russia crititgescha l'idea dal president franzos, Emmanuel Macron, da trametter truppas militaras europeicas en l'Ucraina. Ina tala operaziun avess per consequenza ch'in conflict tranter la Russia e la Nato vegness inevitabel – ha ditg in pledader da la regenza russa.
L'Ucraina beneventa entant la debatta lantschada dal president franzos da trametter schuldads europeics en l'Ucraina. Ils pleds dal president franzos, Emmanuel Macron, mussian ch'el saja pertschert dals risicos che la Russia pudess esser per l'Europa, quai ha ditg in cussegliader dal presidi ucranais.
Il president franzos Emmanuel Macron na sclauda betg che ses pajais tramettia truppas a terra en l'Ucraina per defender da las attatgas russas. Actualmain na dettia bain nagina cunvegnientscha per ina tala acziun, ins vegnia però a far tut il pussaivel per che la Russia na gudognia betg sia offensiva, ha ditg Macron suenter ina conferenza d'agid per l'Ucraina nua che passa 20 schefs da stadi e regenza èn s'inscuntrads. Tar l'inscunter a Paris èn plirs pajais plinavant sa declerads pronts da cumprar ulteriura muniziun per l'Ucraina, en pajais terzs.

26 da favrer

Dapi ier blocheschan purs da la Pologna dus passagis dal cunfin cun la Germania. Els sa dostan cunter l’import da products agrars pli bunmartgads da l’Ucraina. Pertutgads sajan dus passagis datiers da Frankfurt an der Oder. Ier han purs da la Pologna destruì radund 160 tonnas granezza da l’Ucraina. Dapi emnas van ils purs sin via. Las demonstraziuns sa drizzan per l’ina cunter l’import da granezza ucranaisa, per l’autra cunter la politica agrara da l’UE.

24 da favrer

Millis persunas èn sa radunadas sonda a Berna per ina manifestaziun, er a Turitg han radund 300 persunas mussà lur solidaritad. Ellas han pretendì che la Svizra sustegnia l'Ucraina en las spartas umanitaras e cun la reconstrucziun e che noss pajais impedeschia la finanziaziun da guerra da la Russia.
La presidenta da la Confederaziun Viola Amherd ha oz en in messadi empermess a la populaziun ucranaisa sustegn e solidaritad. La Svizra undreschia las unfrendas enormas che vegnan fatgas mintga di. Ei vivia la democrazia, uschia Amherd.

Millis da persunas èn oz s'inscuntradas a Berna ad ina demonstraziun da solidaritad per l'Ucraina. Ils participants e las participantas hajan pretendì sustegn umanitar e che la Svizra impedeschia la finanziaziun da la guerra da la Russia. L'Ucraina dovria la solidaritad da la Svizra uschè fitg co anc mai. La demonstraziun ha l'uniun Ukraina Svizra organisà. Ella vegn sustegnida da pliras partidas sanestras e burgaisas, sindicats ed organisaziuns d'agid.

Dus onns suenter che la guerra en l’Ucraina ha cumenzà, appellescha il secretari general da l’ONU, António Guterres, da terminar ils cumbats. I saja nairas uras per pasch, ha ditg Guterres davant il Cussegl da segirezza da l’ONU a New York. La guerra en l’Ucraina saja ina plaja averta en il cor da l’Europa. Passa 10'000 civilistas e civilistas sajan vegnidas mazzadas en l’Ucraina. Blers crims da guerra che sajan cunzunt vegnids commess da las truppas russas stoppian vegnir sclerids uschia il secretari general vinavant.

A l'occasiun da dus onns guerra èn pliras top-politicras e top-politichers viagiads a Kiev per mussar lur solidaritad. Tranter auter la presidenta da la cumissiun da l’UE Ursula von der Leyen, la primministra taliana Giorgia Meloni ed il primminister canadais Justin Trudeau. En il decurs dal di duai dar ina conferenza per video dals stadis G7 ensemen cun il president ucranais Wolodimir Selenski.

20 da favrer

Il president ucranais Wolodimir Selenski ha visità la front e discurrì d'ina situaziun fitg difficila per l'armada ucranaisa. Problems dettia en questas zonas, nua ch'ils Russ hajan concentrà las pli grondas reservas, ha Selenski ditg en ses pled da video quotidian. La Russia profiteschia da la situaziun che l'agid per l'Ucraina sa retardeschia. Al pajais manchian armas e muniziun.
Quitads fa a l'Ucraina era la bloccada dal cunfin tras camiunists e purs da la Pologna. Quels protestan dapi emnas cunter ina uschenumnada concurrenza betg faira tras interpresas ucranaisas, e cunter reglas da l'UE per proteger il clima. Per Wolodimir Selenski mussia quai l'erosiun quotidiana da la solidaritad. Oz pudess la situaziun vegnir anc pira, sche purs polonais cloman ad ina bloccada cumpletta dal cunfin cun l'Ucraina.

L'anteriur cusseglier federal Alain Berset è viagià en l'Ucraina. Curt avant il termin da dus onns dapi che la Russia ha attatgà il pajais è Berset arrivà a Kiev. L'ambassada svizra ha annunzià sin X ch'il coc dal viadi saja la rolla dal Cussegl da l'Europa tar il sustegn da l'Ucraina. Alain Berset candidescha sco secretari general dal Cussegl da l'Europa. Il Departament federal per affars exteriurs sustegna la candidatura.

17 da favrer

L’armada ucranaisa sa retira da la citad Awdijiwka en la regiun da Donezk. Dapi mais è la citad en l’ost dal pajais stada cumbattida ferm. El veglia impedir che la schuldada vegnia circumdada. Quella duaja uss vegnir transferida. Quai ha scrit il nov schefcumandant da l’armada, Olexander Syrskyi sin la plattafurma X. I sa tracta da la pli gronda midada a la front, dapi che las truppas russas han conquistà la citad Bachmut la primavaira passada.

14 da favrer

Dapi il cumenzament da l'offensiva russa en l'Ucraina èn vegnids donnegiads dapli che 340 bains culturals en l'Ucraina ha communitgà l'UNESCO a Paris. Donnegià fitg ferm saja per exempel la catedrala en la citad veglia Odessa che tutga tar il Patrimoni cultural mundial. Las expertas ed ils experts quintan ch'ils donns vi da structuras culturalas e turisticas muntan a total 3,5 milliardas dollars.

13 da favrer

La Russia ha tenor indicaziuns ucranaisas duvrà per l'emprima giada ina racheta supersperta dal tip «Zirkon». Quai resultia d'ina analisa provisorica dals fragments da in'attatga da rachetas avant in'emna, scriva il manader d'in institut da perscrutaziun ucranais sin Telegram. La Russia n'ha betg reagì sin il rapport. La racheta Zirkon po sgular fin a 1'000 kilometers e nov giadas pli spert ch'il tun ed è uschia pli greva da tschiffar.

10 da favrer

En la citad gronda Charkiw han dronas destruì infrastructura civila la notg passada. Quai rapportan las autoritads ucranaisas. Tranter auter hajan pliras chasas privatas piglià fieu. 50 abitants sajan vegnids evacuads. Plinavant hajan las dronas era tutgà in ospital ed in’ustaria datiers da Charkiw. Las indicaziuns fatgas na pon betg vegnir verifitgadas a moda independenta.

7 da favrer

En la Svezia ha la procura publica mess ad acta la procedura d'inquisiziun en connex cun las explosiuns vi da las pipelines da gas da Nord Stream 1 e 2 en la Mar da l'Ost. La raschun saja che la Svezia na saja giuridicamain betg responsabla, ha declerà la procura publica a Stockholm. Suenter las explosiuns il settember 2022 aveva la polizia svedaisa investigà pervi da sabotascha. En la Germania ed il Danemarc percunter èn ins anc vi da las investigaziuns.

6 da favrer

Il parlament ucranais prolunghescha il etg da guerra e la mobilisaziun ch'ins veva decretà suenter l'offensiva russa per ulteriurs 90 dis. Per ils projects da lescha dal president Wolodimir Selenski hajan mintgamai vuschà ina clera maioritad da dus terzs, sco plirs deputads communitgeschan. Las mesiras valan cunquai ussa fin mez matg. L'Ucraina cumbatta ussa gia dapi prest dus onns encunter l'invasiun russa.
Il dretg da guerra dat al militar dapli dretgs. Plinavant èn vegnidas suspendidas las elecziuns regularas dal parlament e dal president. Umens en la vegliadetgna da tranter 18 e 60 onns dastgan be bandunar il pajais en cas excepziunals.

2 da favrer

En l'Ucraina èn vegnids mazzads dus collvuraturs da l'ovra d'agid svizra HEKS, quai communitgescha l'organisaziun da las baselgias evangelicas. Tenor las enconuschientschas actualas sa tracti dad dus franzos. Tar l'attatga en il sid da l'Ucraina sajan plinvant ulteriuras persunas vegnidas blessadas. Tranter quels na sajan però nagins Svizzers. L'organisaziun na sappia anc betg exact tge che saja capità. La gruppa da collavuraturas e collavuraturs saja vegnida atattgada durant in'acziun umanitara.

Prim da favrer

Il schef da regenza da l'Ungaria, Viktor Orban, na blochescha betg pli ils plans da l'Uniun Europeica per l'agid finanzial nov per l'Ucraina. Tut ils 27 schefs da stadi e da regenza hajan approvà il pachet d'agid planisà da total 50 milliardas euros per l'Ucraina enfin il 2027 – quai a chaschun d'in inscunter suprem extraordinari da l'UE a Brüssel. Il schef da regenza ungarais Viktor Orban ha relaziuns stretgas cun la Russia ed ha enfin ussa bloccà ils plans.

cuntegn