Siglir tar il cuntegn
Dus tecnicists fan emprimas emprovas en il nov studio da radio l'onn 1994.
Legenda: Emprimas emprovas en il nov studio da radio l'onn 1994. RTR

Istorgia 1995 – 1990

RTR daventa independenta

1995

Cun occupar dus novs posts da correspundent a Scuol ed a Glion cun collavuraturs dal Radio Rumantsch a temp cumplain vegn ademplì in postulat impurtant da noss auditori. Cun quai èn represchentadas las valladas rumantschas meglier en l'offerta da radio ch'è vegnida schlargiada danovamain. Per l'emprima giada vegn emess davent da las 15.00 in program dal suentermezdi. L'emissiun per ils Rumantschs a l'exteriur tranter las 16.00 e las 16.30 vegn registrada mintga di da SRI.

La Televisiun Rumantscha daventa independenta da SF DRS e surpiglia l'entira responsabladad per ils programs da televisiun rumantschs, er l'operaziunala. Las decisiuns davart il temp d'emissiun ed il plan da structura restan dentant en la cumpetenza da la Tv svizra DRS.

Il manaschi RTR per las emissiuns rumantschas cumpiglia ussa sper il radio er la televisiun. La direcziun ha Chasper Stupan, l'administraziun fa Theo Haas.

Midada da structura entaifer il ressort da televisiun. A partir da 1995 vegn sustegnì il manader dal ressort en sia lavur da duas producentas: d'Anita Mazzetta per il Telesguard e da Susanna Fanzun per ils Cunstrasts. La fin 1995 sa retira Giusep Decurtins dal post da manader da ressort, suenter 20 onns. Ses successur daventa Peter Egloff.

Chasper Stupan, l'emprim directur da RTR.
Legenda: Chasper Stupan. RTR

1994

Davent da Pasca 1994 na vegn il Telesguard betg pli emess la sonda, mabain trais giadas l'emna: glindesdi, mesemna e venderdi a las 18.50 durant 6 minutas. Per consequenza croda la repetiziun dal Telesguard sin il chanal da TSI. L'emissiun da la dumengia vegn reducida da 45 a 25 minutas, dentant emessa mintga dumengia (cun excepziun da la pausa da stad, dals firads gronds e da dumengias da votaziuns federalas), empè da duas giadas al mais. La consequenza è che l'emissiun Direct da... croda, perquai che 25 minutas na bastan betg per ina tala emissiun. Ella vegn remplazzada da l'emissiun Dumondas da... Ina persuna da la Televisiun Rumantscha fa dumondas ad ina persuna ch'ella ha elegì sezza. «Tschà», il magazin da tempra in pau pli lucca, che dovra dentant dapli temp e meds da realisaziun, vegn emess mo durant l'onn 1994.

Dus tecnicists fan emprimas emprovas en il nov studio da radio l'onn 1994.
Legenda: Emprimas emprovas en il nov studio da radio l'onn 1994. RTR

Il Radio Rumantsch augmenta sia mobilitad cun in pitschen bus drizzà en aposta per far reportaschas e registraziuns. Las lingias charas per transmissiuns da tun prendidas a fit da la PTT-Telecom vegnan remplazzadas da lingias da communicaziun da ISDN. Las emissiuns vegnan pli curtas, il ritmus da lavur è dentant pli intensiv. Perquai vegn il dumber da collavuraturAs augmentà levamain.

Surdada da la clav dal nov bus per il Radio Rumantsch l'onn 1992.
Legenda: Cumpra dal bus per il Radio Rumantsch l'onn 1992. RTR

Las Istorgettas da buna notg vegnan emessas ussa mo ina giada l'emna (empè da duas), la dumengia a las 17.20.

A partir da 1994 vegnan derasadas tut las contribuziuns da la Televisiun Rumantscha cun suttitels tudestgs sur Teletext, cun excepziun da las Istorgettas da buna notg.

Figura d'in film da dissegns animads or da la «Istorgina da buna notg».
Legenda: «Istorgina da buna notg». RTR

Davent da l'avrigl 1994 vegn repetida l'emissiun da la dumengia er sin S PLUS, pli tard sin S 4 cun titels tudestgs e franzos. La TSR na repeta dapi lura betg pli l'emissiun.

1993

La direcziun generala da la SSR metta a disposiziun ulteriurs meds finanzials per offrir in program da la damaun. I vegn er investì en ina tecnologia nova (per programmar la musica cun EED/unitad d'emissiun automatica). A partir da l’emprim d'october emetta il Radio Rumantsch mintga di durant diesch uras in program rumantsch.

Il zercladur mida la Televisiun Rumantscha da la Via dal teater 1 a la Via commerciala 20, a la periferia da la citad da Cuira. La midada simplifitgescha la collavuraziun cun la firma da producziun Prisma. La situaziun decentrala ha dentant er dischavantatgs.

Davent l'avust pon ins recepir las emissiuns rumantschas sur la rait da PTT-GAZ, vul dir ch'ils affars che transmettan cun cabel en Svizra bassa pon integrar il program rumantsch en lur paletta ed al transmetter. AuditurAs ordaifer il Grischun pon uss recepir il program dal Radio Rumantsch.

Cun Per las vias da... introducescha la Televisiun Rumantscha in nov tip d'emissiun per il program da la dumengia (quatter giadas l'onn). Dus reporters cun mintgamai ina camera da chau ed in'equipa normala dad ENG fan ina visita ad ina vischnanca, rimnan impressiuns e discurran spontan cun ils abitants.

1992

L’emprim da fanadur daventa il Radio Rumantsch in'unitad d'interpresa independenta ed autonoma sut l'ensaina da la reorganisaziun da la SSR. Il Radio Rumantsch survegn in directur (Chasper Stupan) che daventa commember da la direcziun da la SSR.

L’emprim da november prenda la «Rediffusion» da la citad da Turitg il program dal Radio Rumantsch sin sia rait da cabels. La vischnanca rumantscha la pli gronda en Svizra (passa 6'000 RumantschAs) po vegnir provedida cun emissiuns en il quart linguatg naziunal. Il Telesguard vegn ussa er repetì sin il chanal da TSI cun suttitels talians.

1991

Il program rumantsch vegn restructurà. Empè da 5 uras vegnan emessas 6 1/2 uras per di e quai senza dapli meds finanzials ed ulteriur persunal. A la Via dal teater 1 lavuran ussa var 50 persunas. Ils 22 da november dat la radunanza da delegadAs da la societad purtadra SSR novs statuts. La CRR daventa ina societad regiunala independenta cun ils medems dretgs e las medemas cumpetenzas sco las organisaziuns purtadras da las ulteriuras trais regiuns linguisticas. Il president da la CRR (dr. Fidel Caviezel) daventa commember da la giunta dal cussegl central da la SSR.

René Schnoz cun chapitscha ed Arnold Rauch en frac cun cilinder vi da registrar l'emissiun «Muschkito».
Legenda: René Schnoz cun chapitscha ed Arnold Rauch en frac cun cilinder vi da registrar l'emissiun «Muschkito». RTR

1990

Il favrer 1990 han la CRR ed il studio inoltrà ina instanza cun il postulat per in augment dal temp d'emissiun dal Radio Rumantsch da ca. 5 a 10 uras per di. Davent dal settember vegn dublegiada l'emissiun Svizra Rumantscha, quai vul dir: ella vegn emessa en media duas giadas al mais. Ella cumpiglia ussa quatter tips d'emissiun: Cuntrasts, Muschkito, Pez a Cup e Direct da...

Il moderatur René Spescha cun giuvenils ch'han sa participà a l'emissiun «Péz a cup».
Legenda: Il moderatur René Spescha cun giuvenils ch'han sa participà a l'emissiun «Péz a cup». RTR

Artitgels legids il pli savens