(vallader) Ün plavan cristian ha visità üna jada ün ami in Giapun. Insembel sun els chaminats sül Fuji chi vala pels Giapunais sco muntogna soncha. Els sun güsta rivats sül piz cur cha’l sulai es alvà. Ün mumaint extraordinari e majestus. Subit ha il plavan cumanzà a far dad ot uraziuns ed ha cun ferma vusch recità psalms biblics. Sün quai til ha dit seis ami giapunais:
Perche be mâ hast tü stuvü ruinar quist mumaint cun teis pleds?
Quist’istorgia m’accumpogna fingià daspö lönch. Eu n’ha l’impreschiun ch’in nossa tradiziun occidentala daja la tendenza da discutar ed analisar a mort la vita. Eu vez cha per nus esa difficil dad esser plü modests ed ümils. Da simplamaing acceptar cha nus nu pudain savair e declerar tuot. Ch’in vardà nu savaina bod nüglia. Cha nos tscharvè nun es propcha capabel dad incleger il muond. Natüralmaing esa flot cha nus umans vain pudü far grazcha a nos spiert gronds svilups. Ma quai nu voul dir cha nus hajan propcha inclet uschè bler.
Amo adüna daja guerras e miseria sün quist muond. Eu nu sa che chi pudess esser la soluziun per tuot noss problems actuals. Ma forsa pudessan nus cumanzar a taschair daplü. Da na plü pretender da savair tuot. Na plü discutar a mort las chosas. Simplamaing star salda. Restar quiet. Laschar pro il silenzi. Ir oura illa natüra e sezzer giò sün ün crap. Forsa suot ün bös-ch. Forsa dasper ün lai. Forsa dafatta sün ün piz. E lura simplamaing esser preschaint. Esser cun tuot quai chi’d es. Cun tuot quai chi capita intuorn ed in nus. Esser preschaint in quist lö ed in quist mumaint. Nun improvar dad incleger. Nu vulair savair nüglia. Nu stübgiar, nu reflettar, nun analisar. Be esser. Acceptar quai cha’l silenzi fa cun nus. Tgnair oura la canera e la babilonia in nos cheus.
E lura, forsa capita lura cha nus tuornain planin planin vers chasa. Là ingio cha’l silenzi ha seis origen. Là ingio chi nu dà plü ingüns pleds. Là ingio cha silenzi es esser.
Forsa pudessan nus cumanzar a taschair daplü.