Siglir tar il cuntegn

Artg musical Bruckner: in um da cuntradicziun

Quest onn festivass il cumponist romantic ses 200avel anniversari. Oz vala l’um austriac sco figura da grond’impurtanza. Quai n’è dentant betg adina stà uschia. Tgi era Anton Bruckner propi?

«Dubis da sasez», «chau dir», «sinfonias monumentalas»: quai è Bruckner en trais chavazzins. Era sch'il cumponist ha cumbattì durant tut sia vita cun grondas malsegirtads, è el adina restà fidaivel a sias ideas musicalas. Uschia è daventà or d’in giuven organist da la champagna in grond cumponist sinfonic. Quest svilup ha procurà per blera sceptica ma era per ina massa admiraziun.

In pèr fatgs tar sia persuna

Avrir la box Serrar la box

Naschì 1824 sco figl il pli vegl dad 11 uffants. Ad Ansfelden, in pitschen vitg en vischinanza da Linz, ha el passentà in’uffanza fitg conservativa e modesta. Pli tard è el vegnì scolà sco magister ed organist. La lavur d’organist en il Dom da Linz ha lura persvadì el da sa deditgar cumplettamain a la musica. La fin dals onns 1860 ha l’organist e cumponist sa platgà a Vienna, nua ch’el è restà enfin tar sia mort.

Dad organist tar cumponist

Il bab dal cumponist è mort fitg baud ed uschia è Bruckner daventà «Sängerknabe» en la Claustra St. Florian. En quest lieu ha el scuvert sia passiun per l’orgla.

Pli tard è el stà emploià divers onns sco organist en il Dom da Linz. Là è er il cumponer daventà adina pli central. Uschia èn naschidas emprimas ovras per orgla e clavazin ed era ina massa musica vocala. Bainprest ha il giuven cumponist dentant badà che sia via musicala duess anc cuntinuar.

Suenter divers onns da scolaziun en teoria e pratica da cumponer ha Bruckner cumenzà a sa deditgar a la cumposiziun sinfonica – quai pir en la vegliadetgna da 40 onns. Il stil agen dal cumponist da la provinza che viveva da lez temp gia en la chapitala da l’Austria n’ha per in lung temp gì nagin success.

In dals motivs per l’opposiziun envers si’ovra era segir sia extrema fascinaziun per Richard Wagner. Per il public da Vienna era da lez temp la musica pli tradiziunala da Brahms l’unica endretga. La musica da Bruckner che sa drizzava vers il stil modern da Wagner n'aveva nagina valur per els.

Las ovras da Bruckner na valan nagut. En in pèr onns na discurra nagin pli da sia musica.
Autur: Johannes Brahms cumponist romantic

Malgrà la gronda critica è Bruckner restà chau dir. El ha mantegnì ses stil ed ha cumponì en tut nov sinfonias – medem bleras sco Beethoven. Lantschà reconuschientscha e success ha finalmain sia 7avla che vala er oz anc sco ina da sias ovras las pli impurtantas.

Mai maridà – savens inamurà

Davart Bruckner e l’amur datti differentas tunas. Causa ch’el para d'esser stà in uscheditg fanaticher da cifras, vegni ditg ch’el manava cudesch davart sias numerusas «mattas». D’in mument a tschel sa pudeva il cumponist inamurar e pauc pli tard era questa amur puspè sparida. Sch’ins gizza bain las ureglias, aud’ins quest muster er en sias sinfonias: l’orchester procura per tensiun da tornado e suenter l’explosiun abrupta segua ina calma. Pauc pli tard cumenza tut puspè da nov: ina nova «matta» s’avischina.

Podcast Artg musical

Tadlai nossas pli novas registraziuns, intervistas cun cumponists ed istorgias da davant e davos ils palcs da concert.

Ulteriurs audios e podcasts

RTR Artg musical 14:00

Artitgels legids il pli savens