Ni Italians, ni Tudais-chs, Rumantschs vulains restar
Sur ils onns e decennis èn gia plirs anniversaris radunds vegnids commemorads e festivads.
Els èn era stads motiv per retrospectivas, commentaris e discussiuns sin las undas da Radio e Televisiun Svizra rumantscha.
Nossa schelta ord l'archiv RTR duai laschar reviver las circumstanzas e l’atmosfera dal temp enturn la votaziun 1938 e sche la renconuschientscha dal rumantsch sco lingua naziunala ha gì, gea u na, in effect sin pievel e moviment rumantsch.
Co tut ha cumenzà davent da l'onn 1933
En l’Italia faschista vulevan vuschs virulentas “manar a chasa” en l’imperi da Mussolini ils latins dal Tessin e dal Grischun. Da l'intern da la Svizra smanatschava la germanisaziun latenta.
video
Rumantsch 4a lingua naziunala - mobilisaziun e votaziun 1938 (Svizra rumantscha, 21-02-1988)
Or da L’archivar recumonda dals 21.02.1988.
laschar ir. Durada: 5 minutas 35 Secundas.
Ils promoturs principals
1937 – Cusseglier federal Philipp Etter e cumissiuns parlamentarias visitan la Rumantschia
audio
Reminiscenzas dad ant. cusseglier federal Philipp Etter
ord RTR Audio dals 12.02.2018.
laschar ir. Durada: 2 minutas 3 Secundas.
Dal 1938 al 2013 – consequenzas ed effects dal plebiscit istoric
video
Rumantsch, lingua naziunala svizra - in panorama dal 1938 ad ozendi (RTR 09-12-2013)
Or da L’archivar recumonda dals 09.12.2013.
laschar ir. Durada: 6 minutas 21 Secundas.
Rumantschs giuvens, 1938 ed ozendi
video
Telesguard dals 20.02.2013
Or da L’archivar recumonda dals 20.02.2013.
laschar ir. Durada: 3 minutas 5 Secundas.
1971 – var 40 onns pli tard – temp da pasch e conjunctur'auta
Nua era restada la schientscha dals Rumantschs per lur lingua naziunala?
video
Mora il rumantsch? Film da Bernhard von Arx e Mic Feuerstein (Il Balcun tort, 07-11-1971)
Or da L’archivar recumonda dals 07.11.1971.
laschar ir. Durada: 1 minuta.