Ils guaud sco nus enconuschain ozendi, na vegnia prest betg pli a dar. La midada dal clima saja gia vesaivla en plirs lieus. A questa conclusiun vegn l'Uffizi federal per ambient BAFU. Quel ha envià gievgia ad ina conferenza da medias en il Giura.
Il pign, il simbol da l’arvieut dal Giura, dastgass svanir per gronda part da la Bassa, perquai ch’igl è memia chaud là.
Undas da chalira e stemprads
Setgira, undas da chalira, stemprads e schelira tardiva. Quai ha flaivlentà las plantas en ils guauds svizzers ils ultims onns e fatg ellas pli sensiblas per malsognas e parasits. La collavuraziun tranter la Confederaziun ed ils chantuns saja indispensabla per accumpagnar quest process e per survegnir in sistem ecologic adattà.
Per la directura dal BAFU surpassa il tempo da la midada dal clima l’abilitad natirala da s’adattar dal sistem ecologic dal guaud. I dependia da nus umans d’intervegnir e da gidar a l’adattaziun.
Experientschas cun la mort dals faus cumin
Dapi l’onn 2019 hajan ins pudì observar en il Giura sco en in labor viv, quant ferm e quant svelt che la midada dal clima influenzeschia e midia il guaud, ma er quant fitg ch’el mettia en dumonda bleras praticas. Quai ha ditg il directur dal departament da l’ambient giurassian, David Eray.
Ils guauds en il Giura, surtut en la Ajoie, pateschan da la midada dal clima. La cumulaziun d’eveniments extrems ha gì consequenzas dramaticas en il chantun il 2019 cura che tschients hectaras guaud da faus èn crappads. La regenza giurassiana ha da lezzas uras proclamà il stadi d’ina catastrofa da guaud chantunala.
Igl èn vegnidas fatgas lavurs per segirar vias ch’eran periclitadas da plantas ch’eran cupitgadas. Ils posts statals han plinavant stuì emplantar da nov en guauds donnegiads.
