Simplamain telefonar al 144, quai era avant 70 onns betg pussibel. Da lezzas uras eran ils abitants e las abitantas dals vitgs grischuns cuntentas sche silmain insatgi en il vitg saveva gidar – e quai tant pli spert. Entaifer ils davos decennis è uschia creschì ina savida medicinala da gronda muntada – cunzunt ord aspect istoric. Perquai ha l'Institut da perscrutaziun da la cultura grischuna lantschà il project «Medizin im Dorf» ch'ha l’incumbensa da rimnar, salvar e raquintar istorgias ed infurmaziuns dal provediment medicinal dals davos 70 onns en il Grischun. La fin da schaner ha il team da perscrutaziun pudì publitgar las emprimas istorgias. La manadra dal project ed istoricra, Loretta Seglias, è cuntenta che la pagina d’internet è uss finalmain online.
Igl è bel da vesair co ils raquints daventan ussa finalmain vesaivels e vivs.
Metoda da perscrutaziun innovativa
L’idea saja stada dad intercurir la tematica sin ina moda participativa tenor il princip da «Citizen-Science-Project». Quai munta che persunas interessadas vi da l'istorgia pon era contribuir a quai project.
Dal reminent sajan quellas persunas laics cun bler temp ed in grond interess. Quellas sajan lura era vegnidas involvidas en il process da perscrutaziun. Loretta Seglias numna quellas persunas era «detectivas da l'istorgia».
Impurtant è che las persunas che vulan sa participar pon far quai activamain. Quai munta che ellas pon cundecider davart tematicas, protagonists potenzials e lura era sez far las intervistas cun ils protagonists.
Ina da quellas protagonistas è Florentina Camartin da Breil. Ella è la figlia da Maria Ludivina Camartin, ch’era a partir da l'onn 1936 enfin l’onn 1989 – pia 53 onns – la dunna da part da Breil e conturn. Per Florentina Camartin e ses trais fragliuns era la lavur da lur mamma betg adina uschè simpla e tuttina discurra Florentina Camartin gugent da la vita da sia mamma.
Quai sveglià natiralmain regurdientschas. Oz guard jau enavos cun in surrir.
En quest temp haja sia mamma gidà a 1'303 uffants da nascher. Ella haja fatg grondas distanzas era en in territori maltransibel – l’emprim cun il velo, lura cun la vespa ed a partir dals onns 1960 cun l’auto.
Ils raquints da Florentina Camartin sur da la vita da sia mamma e la lavur da dunna da part è da gronda muntada per il project da perscrutaziun dal chantun Grischun cun il num «Medizin im Dorf». Era ulteriuras istorgias co per exempel davart la malsogna da tuberculosa e co ils uffants hajan stuì bandunar lur famiglias per far ina cura, èn da chattar sin la nova pagina d’internet «Medizin im Dorf». Quellas istorgias èn il cor dal project, co Loretta Seglias descriva. Exact quellas istorgias vali da rimnar, salvar e publitgar.
La pagina d’internet duai crescher pass per pass
Adina puspè vegn la pagina d’internet agiuntada cun novas istorgias. Sco proxim vegnia l’Engiadin'Ota prendida sut la marella. Là cunzunt cun il focus sin il turissem da cura da lezzas uras.