Actualmain vegn fabritga il nov tunnel d’Alvra. El remplazza a partir dal 2021 il vegl tunnel da passa 110 onns. Il tunnel da 6 kilometers n'è uschia betg pli direct ina part dal traject. Tge vul quai dir per il label d’UNESCO?
Dapi il 2008 fa il traject d’Alvra sco quel dal Bernina part a l’UNESCO. Quai porta avantatgs dentant era sfidas. Uschia sto la Viafier Retica tegnair en differentas directivas cur ch’ella renovescha ni sanescha ina part dal traject.
Uschia han per exempel gia pliras giadas stuì vegnir spustà entiras chasas a l'ur dal traject per pudair engrondir l’infrastructura. Cun il nov tunnel da l'Alvra vegnan ussa dentant gist remplazzads sis kilometers traject. Ed il tunnel istoric (inaugurà 1903) perda sia utilisaziun e muntada.
La viafier retica n'è betg in museum. Quai avain nus era ditg uschia a l'UNESCO. Nus avain dad ir cul temp e s'adattar a la tecnica moderna.
In onn han ins discutà
Dentant dal tut uschè simpel n'èsi betg stà da simplamain fabritgar in nov tunnel. Las discussiun tranter la Viafier retica, la protecziun da monuments e l’UNESCO han cuzzà in entir onn. Pir lura era per las trais partidas cler ch'in nov tunnel è la soluziun optimala. Quai malgrà ch'il tunnel istoric na fa lura betg pli direct part al traject. Il traject po restar part da l'UNESCO.
Il tunnel è vegni fabritga per locomotivas a vapur. Locomotivas èn oz bler pli grondas. Tar in engrondiment vess ins uschia rut l’entir tunnel istoric.
Nov tunnel meglier per segirtad, fabricaziun e futur
In impurtant aspect tar la decisiun è tenor Christian Florin, manader infrastructura tar la Viafier retica, era stada la segirtad. Avant 100 onns na hajan ins anc betg pensà vi da vias da fugir en in tunnel. Uschia è il tunnel fitg stretgs e tar in accident fissi fitg difficil da scappar en la libertad. Era duvrassan ins dus onns pli ditg per renovar il tunnel che da fabritgar in nov. Quai per il motiv ch’ina fabricaziun durant il di fiss mo per part stada pussaivla. Il tunnel nov vegn ussa era per il futur a purtar main lavur. Cun il tunnel renovà vess ins adina puspè gì da far lavurs pli grondas.