Giasts giudaics-ortodox han ina lunga tradiziun a Tavau. Gist durant ils mais da stad procuran els per bleras pernottaziuns d'hotel. Damai clientella lucrativa per il turissem. Dapi intgins onns datti in project da dialog che duess procurar per ina meglra encletga vicendaivla tranter giasts e la populaziun.
Tut bun damai? Betg dal tut.
Glindesdi, ils 4 da settember 2023 èn Jonathan Kreutner, il secretari general da la Federaziun svizra da las communitads israelitas ed il directur da la destinaziun da turissem, Reto Branschi, s'inscuntrà a Tavau per in discurs.
Atgnamain fissi stà planisà da far in discurs da finiziun d'in project communabel. Quel project ha il turissem da Tavau Claustra dentant annullà avant dacurt. Il project «Likrat Public» cun la finamira da promover la chapientscha tranter giasts giudaics ed indigenas ed indigens, duess gidar d'evitar malenclegientschas culturalas. Il pled «Likrat» è ebraic e vul dir tant sco «s'avischinar l'ina a l'auter».
Enavos sin il parcadi a Tavau, ils dus participants dal discurs s'inscuntran auter che planisà e l'atmosfera è in pau tendida. Il motiv: La posiziun dal directur da turissem, Reto Branschi davart il cumportament dals giasts giudaics-ortodox a Tavau ha bittà in qual unda las ultimas emnas, tant en las medias localas, sco er naziunalas. Cun lingias grossas sco
- «Jüdisch-orthodoxe Gäste werden in Davos zum Streitfall»
- «Konflikt mit Orthodoxen eskaliert»
- «Wegen jüdischer Touristen: In Davos «brodelts»»
Jonathan Kreutner, il secretari general da la Federaziun svizra da las communitads israelitas (SIG), explitgescha suenter il discurs envers SRF, tge ch'ha disturbà el il pli fitg:
Ins ha laschà vesair or il cumportament negativ da singuls giasts giudaics sco sche l'entira gruppa da giasts crudass si negativ.
Ultra da quai disturbava Jonathan Kreutner ch'ins accentuescha il cumportament negativ uschia mo tar las gruppas da giasts giudaicas. «Tar ils fans da hockey datti era littering, ma là na reagesch'ins betg uschia.»
Concret è vegnì crititgà ch'ils giasts laschan per part enavos lur rument, ch'els na guntgeschan betg sils passapes ni ch'els surpassan là nua ch'ins sto star en lingia e spetgar enfin ch'ins è vidlonder. Tenor Reto Branschi hai dà tschertas malchapientschas tranter las duas partenarias da project:
Nus avain per exempel valità fallà la rolla da la SIG.»
Quai hajan ins però pudì sclerir ussa. Plinavant ha Reto Branschi agiuntà ch'el n'haja mai vulì far l'impressiun ch'ins mettia en la medema chazzetta l'entira cuminanza giudaica.
La proxima finamira saja da fundar ina taskforce cun la SIG, manegia Reto Branschi. «Tut ils keyplayers da Tavau duain vegnir manads vi d'ina maisa.» Uschia possian ins guardar co ch'ins possia chattar ina buna soluziun per tuts.
Jonathan Kreutner prenda enconuschientscha positivamain che Tavau Claustra Turissem saja anc adina interessà vi d'ina soluziun constructiva. Ed el agiunta: «Nus essan ils ultims che vegnan a sa serrar avant ina soluziun constructiva.»
La balla per instradar ils proxims pass è damai tar la destinaziun da turissem da Tavau.