En discurs cun la FMR ha Eveline Widmer-Schlumpf taxà la solitariadad, la mancanza da contacts socials e l’abandun sco il pli grond problem da la generaziun attempada.
Co vai insumma cun Vus persunalmain?
Eveline Widmer-Schlumpf: Engraziel per l’interess, l’onn passà sun jau ma sentida in zichel sco sin in carussel dad otg – sin l’accelaraziun è suandà la ralentada ed il cuntrari. Dentant na poss jau betg reclamar. Jau resentel gronda engraziaivladad. L’agen bainesser ha dentat er bler da far cun l‘ atgna imaginaziun e natiralmain cun la sanadad. Ins dastga esser ventiraivel sche l’agen conturn ed ins sez è saun.
Vus essas sezza er tatta/nona. Co avais Vus arranschà la relaziun cun Vos biadis en quest onn spezial?
Jau guard da mes biadis, cu quai è adina pussaivel a mai. Questa decisiun hai jau ponderà bain. Per tattas e tats sa tschenta effectivamain il dilemma: Duain nus pertgirar noss biadis ed uschia prender en cumpra in ristg per la sanadad ni duai jau laschar ed uschia renunziar ad impurtants contacts socials? Baininquals nons han da sbatter cun remors da conscienzia perquai ch’els na vulan betg lascher a mez lieu ni en empatg uffants cun geniturs en il process da lavur. Els ston la fin dals quints valetar ils ristgs ed agir lasuenter: Sche mes biadis èn sauns, lu pertgirel jau els, sch’enzatgi ha piglià dafraid allura betg.
Tge è il mender per persunas attempadas en la crisa actuala?
La solitariadad. La retratga en la sfera privata e la perdita dals contacts socials van a pèr cun l’abandun. E gist quels contacts socials dattan valur a la vita. Retschertgas mussan dentant er che glieud giuvna patescha ferm da l’isolaziun sociala. Nus essan ferm dumandads d’esser qua per quels conumans cun contactar els per telefon ni a moda digitala, sche nus na pudain betg visitar els fisicamain. Quest barat tranter las generaziuns è impurtant. Intginas organisaziuns da la Pro Senectute telefonan ad attempads sur otganta en differentas vischnancas per dumandar co i mondi cun els e co els possian gidar.
Tge disturba Vus il pli fitg en la tenuta vers la crisa da corona actuala?
A mai disturba cunzunt sche umans opponan in a l’auter e giogan or in vers l’auter ils interess da l’economia e da la sanadad, sco era las differentas generaziuns ina cunter l’autra, enstagl da sa reflectar al bainstar e bainesser general. Jau ditg e turnel a dir: Solidaritad n’è betg ina via cun ina direcziun unica e sto perquai vegnir vivida da tuts. Las experientschas mussan per cletg che la solidaritad è gronda en Svizra. Giuven e vigl, lavurers e patruns, persunas saunas e vulnerablas: Els tuts han demussà en ils ultims mais difficils ch’els contribueschan ina part ad ina societad intacta. Uss stuain nus prestar la cumprova che quella cooperaziun cuntinuescha. Jau per mi apart sun da buna speranza.
Co giuditgais Vus las decisiuns pridas da las instanzas politicas da Confederaziun e chantun?
Igl è plausibel e chapibel ch’il Cussegl federal ha prolungà e rinforzà las mesiras. Ils chantuns ston uss interprender tut per che la strategia naziunala da vaccinaziun vegnia exequida a moda uschè vasta e consequenta ed efficienta sco mo pussaivel.
Co po la Pro Senectute gidar concretamain las senioras ed ils seniors en quest temp difficil ?
Sco la pli gronda organisaziun naziunala che s’occupa da dumondas da la vegliadetgna s’engascha la Pro Senectute per che senioras e seniors hajan in svelt access al vaccin. Las 24 organisaziuns chantunalas ed interchantunalas da la Pro Senectute sustegnan la campagna naziunala da vaccinaziun sin livel chantunal. A persunas attempadas ed a lur confamigliars dattan ellas infurmaziuns davart la vaccinaziun da corona. Plinavant insista la Pro Senectute sin il sustegn finanzial per persunas attempadas sco el è vegnì instradà en connex cun l’erupziun da la pandemia. Tar quel tutgan divers sustegns a chasa ed il servetsch da cumpra e furniziun „AMIGOS“. Cun diversas acziuns naziunalas e localas s’engaschain nus per sensibilisar la populaziun per il problem da la solitariadad e da l’abandun, per detabuisar la tematica e per porscher agid concret. Cun differentas emissiuns da fitness s‘engascha la Pro Senectute sin plaun naziunal plinavant per animar persunas pli attempadas d‘esser activas entaifer lur quatter paraits e da restar en moviment.
Tge recumandais Vus a persunas attempadas ed a lur confamigliars?
La Pro Senectute racumonda a persunas sur tschinquanta da sa laschar vaccinar cunter il coronavirus. Ellas na protegian uschia betg be sasezzas, mabain er confamigliars ed amis sco er il persunal da sanadad. La virolaziun è in act da solidaritad cun ils pli giuvens che sustegnan questas mesiras. A confamigliars mettel jau a cor da sensibilisar persunas parentadas pli attempadas per la vaccinaziun e da sustegnair ellas en quest connex. Plinavant duain els resguardar vinavant las mesiras d’igiena e da cumportament, damai che persunas s’infecteschan savens e l’agen ravugl famigliar.
Tge giavischischais Vus per la cuntinaziun da l’onn 2021?
Jau ma giavisch ch'i saja – grazia a la vaccinaziun – pussaivel da returnar uschè svelt sco pussaivel ad ina nova normalitad. Ina normalitad che limitescha main nossas libertads persunalas e che nus pudaian puspè sa scuntrar cun noss chars, era ordaifer ils cunfins da noss pajais.