Geograficamain è Scuol il pli grond vitg da la Svizra. Sis fracziuns , numnadamain Guarda, Ardez, Ftan, Scuol, Tarasp e Sent furman ina gronda vischnanca. Tschintg onns suenter la fusiun n’è però betg tut uschia sco previs.
Tar la lescha da construcziun vala anc quella da mintga fracziun, malgrà ch'i fiss sin maisa era ina versiun fusiunada. Ma il process per inoltrar ina lescha da construcziun actuala è fitg cumplitgada e cumplexa e dependa era dal chantun e da la Confederaziun.
Las leschas impurtantas e relevantas èn vegnidas armonisadas, ma tuttina datti diversas piculezzas betg schliadas.
Era sch'i sa tracta da chaussas pitschnas u banalas – gist quellas pon avair per la populaziun ina gronda impurtanza.
In exempel statuari è il nettegiament dals bigls. Entant ch'ils collavuraturs communals schubregian ils bigls da Scuol, capita quai en autras fracziuns tras privats u cooperaziuns. Uschè ditg che quai funcziuna preves’ins da laschar quai, per mantegnair il caracter e las atgnadads da la fracziuns, declera il president communal.
Set santeris e set variantas
La lescha da santeris è vegnida unifitgada ma cun grondas libertads. A Sent datti monuments enfin 80 cm auts, a Ftan be enfin 40 cm, a Scuol datti monuments en furma da crusch be excepziunalmain ed a Tarasp è quai usit ina crusch en l’autezza dad 1,20 meters.
Gist quai è il bel e tipic. La lescha definescha la basa, ed il caracter da mintga santeri resta.
RTR Telesguard 17:40