Ils dis da tgira èn impurtants per mantegnair il spazi da viver da la selvaschina ed èn ina part impurtanta sper la chatscha sco tala. L’interess per las lavurs sco refar vias da guaud, tagliar trutgs u segar plantas saja però adina pli pitschen tar chatschadras e chatschaders, di David Müller, il derschader da tgira da la societad da chatscha Sarsura, Zernez. Il problem vesa el sco in problem general, che tut las societads hajan.
Las lavurs da tgira n'èn betg adina coolas. L'interess dad ir a chatscha è pli grond che quel da prestar lavur da tgira.
Ina tombola per quellas e quels che han lavurà durant l’onn, nua ch’ins po gudagnar la patenta da chatscha duai animar puspè dapli glieud per prestar lavur da tgira.
Regiuvinar il guaud cun emplantar novs bostgins
Avant trais onns è vegnì lantschà il project «10’000 bostgins per il Grischun». Quai cun l’intent da regiuvinar il guaud e per garantir ch’el possia funcziunar er en l’avegnir, uschia Gisep Rainolter, represchentant da l’uniun da proprietaris da guaud, SELVA.
Nus vulain sensibilisar la populaziun davart ils problems da noss guauds sco la setgira, il stgaudament dal clima u er ils donns da selvaschina.
Collavuraziun unica
Per cumbatter la problematica èn l’uniun da chatschaders da patenta, BKPJV e l’uniun da proprietaris da guaud, SELVA sa mess ensemen ed han lantschà il project a favur dal guaud Grischun. Var 20 chatschaders, selviculturs e lavurers da guaud, han uschia implantà var 2’000 bostgins en il guaud da protecziun Praschitsch sur la vischnanca da Zernez en Engiadina Bassa.
Questa collavuraziun è speziala. Il barat tranter las differentas instituziuns è impurtant per chapir las problematicas d’in e l’auter.
Lareschs, pigns e schembers giuvens èn vegnids implantats en il guaud da Praschitsch e duain procurar per la regiuvinaziun dal guaud da protecziun. I saja impurtant per il mantegniment dal guaud da plantar pliras spezias. Sch'ina sort avess numnadamain da murir ora, possian las autras crescher vinavant e la diversitad resta, uschia Gisep Rainolter.
L’acziun d’implantar bostgins ha gì lieu quest onn a Zernez ed en Val Stussavgia e total sajan vegnidas emplantadas var 3’500 plantinas. La finamira saja, d’avair emplantà en var dus onns tut ils 10’000 bostgins en ils guauds grischuns.