La tecnica è il motiv, pertge ch'i na dat online nagina versiun rumantscha da l'enquista. I vegnia per exempel dumandà suenter la scolaziun u la professiun da la persuna, declera Markus Schwyn da l'Uffizi federal da statistica. «Uschia existan fitg grondas glistas cun nomenclaturas ed indicaziuns ch'èn gia definidas. Talas na datti betg per rumantsch.»
La differenza: Cun dar en online la professiun pon ins be tscherner dad ina glista en in drop-down-menu. Sin il formular percunter scrivan ins en a maun quella. Per tut las professiuns en il menu online dovria quai 21'000 pleds che n'èn anc betg vegnids translatads.
Lia Rumantscha porscha maun
La Lia Rumantscha avess da principi in servetsch da translaziun che pudess gidar cun translatar quella nomenclatura speziala. Quai vegn tenor il secretari general, Martin Gabriel, era en dumonda. «Qua stuain nus en sasez porscher maun. Igl è nossa incumbensa da sa gidar cun il servetsch da translaziun da la Confederaziun che na dumogna betg quest pensum.»
Anc il 2010 – cura che la versiun online è vegnida lantschada – è la dumonda translatar u betg translatar stada sin maisa. Quella giada eran ins tar la Lia Rumantscha dentant anc da l'opiniun, ch'i tanschia be cun il formular sin palpiri per rumantsch, senza la versiun online.
Prescripziuns da la lescha èn ademplidas
Era il chantun n'ha betg mess en il veto, perquai ch'i deva almain ina pussaivladad dad emplenir ora l'enquista per rumantsch. Quai ed era be quai prescrivia la lescha federala, sco quai ch'il chantun ha declerà sin dumonda.
Uschia èn chantun, Confederaziun e Lia Rumantscha vegnids a la conclusiun ch'i saja impurtant che la populaziun rumantscha possia emplenir ora in'enquista rumantscha per rumantsch. Markus Schwyn declera:
Schebain quai saja pussaivel be sin palpiri u era sur l'internet – questa dumonda n'è betg stada en il center.
Confederaziun vul tschertgar schliaziun
Uss vesa la situaziun dentant ora auter: Da la vart da la Confederaziun èn ins pront da tschertgar vias per porscher ina versiun online rumantscha. «Per mai è quai ina nova pretaisa. En quella furma n'è ella betg vegnida tschentada. Nus sa spruvain dentant da chattar schliaziuns», uschia Markus Schwyn.
Il sulet ch' ins stoppia anc sclerir saja, schi dovria la versiun cumpletta cun l' entira nomenclatura u sche la versiun simplifitgada tanschia per ils Rumantschs. Per la proxima enquista vulan ins avair schlià quest problem. Quai conferman schebain Confederaziun, chantun sco era la Lia Rumantscha.
RR actualitad 17:00