(sursilvan) En l'emissiun «Vita e cretta» da questa dumengia va ei per il tema digl abus ella Baselgia catolica. Jeu hai ditg studegiau sche jeu duei era far il «pled sin via» tier quella tematica ni buc. – Gnanc tgisà ch'igl abus sexual ei absolutamein in «no-go»... mo enzaco fuss ei era da mia vart in «no-go» da quescher en quella damonda e da buca tematisar quei inagada en in «pled sin via».
Mirar naven, quescher ni relativar l'entira problematica, quei ha la Baselgia fatg dètg avunda ils davos decennis. Per part eis ei fetg turpegiont da veser co certs responsabels dalla Baselgia han reagau: contas gadas han els plitgunsch cartiu als delinquents che allas unfrendas, mo perquei ch'ei astgava buca schabegiar en ina veta celibatara? Contas gadas han ils responsabels cuschiu, mo per mantener la pareta e fassada da sontgadad ed infallibladad? Contas gadas han els installau ils delinquents en ina nova plazza en in' autra pleiv, mo ord fallida capientscha da perdun e remischun?
Tgi che dat scandel ad in da quels pigns che creian en mei, per lez fuss ei meglier, sch'ins pendess ad el ina mola mulin entuorn culiez e sfundrass el giufuns la mar.
Plaun plaunsiu vesan ussa era ils responsabels dalla Baselgia ch'els han procurau cun lur agir dils davos decennis per bia suffrientscha tier las unfrendas ni meglier detg, cun traschlar da prender posiziun per ellas. – Prender posiziun PER las unfrendas, quei fuss atgnamein la dretga tenuta! Quella capientscha ei insumma buca nova ed ei tonscha persuenter (e quei era per ils responsabels dalla Baselgia) da dar in sguard ella Bibla! Els evangelis fa negin auter che Jesus attents nus ch'ei dat ina responsablad per ils pigns e fleivels e ch'ins astga buca far maldiever da quella responsabladad. El di: «Tgi che dat scandel ad in da quels pigns che creian en mei, per lez fuss ei meglier, sch'ins pendess ad el ina mola mulin entuorn culiez e sfundrass el giufuns la mar.»
Quella passascha ei per mei in dils pli ferms plaids che la Bibla tradescha a nus da Jesus. E ual la schelta da quels maletgs «pender ina mola mulin entuorn culiez» e «sfunsar il delinquent ella mar» muossan mi che la tenuta da Jesus ei fetg resoluta ella damonda digl abus. – Clar che nus astgein buca prender quella sentenzia plaid per plaid e castigiar ils delinquents sin quella moda, mo ella muossa tuttina ch'igl abus ei absolutamein in «no-go»!
La medema tenuta giavischass jeu era da tut ils responsabels dalla Baselgia e da tut quels che vegnan confruntai cun damondas digl abus. Quei ei il minimum che las unfrendas astgan spitgar dad els! Mo il medem mument spitgass jeu quei era da nus tuts! Quescher e mirar naven sch'in abus schabegia ei ozilidi daveras in «no-go»!